بیمه خود اختیاری تامین اجتماعی

به گزارش شفقنا به نقل از ایلنا، به تعبیر اقتصاددان آمریکایی داگلاس نورث در جوامع توسعه یافته که نظم با دسترسی باز اقتصادی و اجتماعی در آنها مستقر شده نظام های رفاه تکامل یافته اند. شهروندان این جوامع در اندیشه حداکثرسازی رفاه هستند؛ اما در برخی دیگر از کشورها که نظم در سطح دسترسی محدود اقتصادی و اجتماعی باقی مانده، شهروندان تنها در اندیشه گذران معیشت و سیر نمودن شکم خود با حداقل دستمزد هستند. به همین خاطر در ظرف ذهنی محدود ما (مردم و مسئولان) توسعه رفاه و نظام تامین اجتماعی جایی ندارد یا ابتر مانده است.

در ایران سازمان تامین اجتماعی به تنهایی مسئولیت دارد تا نظام تامین اجتماعی باکیفیتی را مستقر و به بیمه شدگان خود که بیشتر شامل کارگران و بازنشستگان می شود، عرضه کند؛ این در حالی است که اصل ۲۹ قانون اساسی برخورداری از تأمین اجتماعی را حقی همگانی دانسته و تاکید کرده است: دولت مکلّف است طبق قوانین از محل درآمدهای عمومی و درآمدهای حاصل از مشارکت مردم، خدمات و حمایت های مالی فوق را برای یک یک افراد کشور تأمین کند .

بر همین بستر سازمان تامین اجتماعی خدمات ۱۸ گانه ای را ارائه می کند؛ شامل مقرری بیکاری، غرامت از کارافتادگی و ایام بیماری، مستمری بازماندگان و . بسته کامل این خدمات در اختیار بیمه شدگان اجباری سازمان تامین اجتماعی قرار می گیرد. افرادی که خویش کارفرما هستند و حداقل ۳۰ روز سابقه بیمه پردازی دارند می توانند خود را ذیل آیین نامه ادامه بیمه پردازی به صورت اختیاری یا به صورت مصطلح آن بیمه اختیاری بیمه کنند و از بیشتر این خدمات ۱۸ گانه مانندِ مستمری بازنشستگی، مستمری ازکارافتادگی، فوت و تعهداتی شامل درمان، هزینه های پروتز و اروتز و هزینه کفن ودفن بهره مند شوند.

با بیمه اختیاری تامین اجتماعی بیشتر آشنا شوید

به گزارش روابط عمومی اداره کل تامین اجتماعی بیمه تامین اجتماعی شامل گروه های مختلف اجتماعی است که به تدریج تحت پوشش خدمات و حمایت های خاص آن قرار گرفته و می گیرند.
قانون تامین اجتماعی این قابلیت را دارد که افرادی را که مشمول هیچ بیمه ای نیستند،تحت پوشش قرار دهد.در این چارچوب بیمه بر اساس قانون تامین اجتماعی به دو دسته عمده تقسیم می شود:

متقاضیان بیمه اختیاری که کمتر از ۱۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه (بیمه اجباری) دارند می توانند به انتخاب خود دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه را بین حداقل و حداکثر دستمزد هرسال تعیین کنند. در سال ۹۸ حداقل دستمزد ۱ میلیون و ۵۱۶ هزار و ۸۸۲ تومان تعیین شد که نسبت به سال گذشته، ۳۶.۵ درصد افزایش یافت. مطابق قانون تامین اجتماعی ۲۷ درصد دستمزد مبنا (حداقل دستمزد) باید به عنوان حق بیمه توسط متقاضی بیمه اختیاری پرداخت شود. با در نظر گرفتن حداقل دستمزد سال جاری، افرادی که تازه می خواهند برای خود بیمه اختیاری را برقرار کنند، باید برای ماه های ۳۰ روزه ۴۹۱ هزار و ۴۶۹ تومان و ۴ ریال و برای ماه های ۳۱ روزه ۵۰۷ هزار و ۸۵۱ تومان و ۷ ریال را به سازمان تامین اجتماعی به عنوان حق بیمه پرداخت کنند.

بر همین قاعده فردی که در سال ۹۷ کمتر از ۱۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه داشت؛ می توانست برای بهره مندی از خدمات بیمه اختیاری، برابر ۲۷ درصد حداقل دستمزد سال ۹۷ (۱ میلیون و ۱۱۱ هزار و ۲۶۹ تومان) را به عنوان کفِ حق بیمه انتخاب و پرداخت کند.

افرادی هم که بیش از ۱۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند باید میانگین مبنای پرداخت حق بیمه آخرین ۳۶۰ روز قبل از تاریخ ثبت تقاضای بیمه ادامه به صورت اختیاری را به عنوان حق بیمه پرداخت کنند؛ البته مشروط به این است که مبلغ مزبور کمتر از حداقل دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه زمان تقاضا نباشد. در هر دو این موارد حداقل دستمزد سال تقاضا مبنای محاسبه حق بیمه قرار می گیرد؛ اما این به آن معنا نیست که فردی که در سال ۸۷، ۲۷ درصد از دستمزد مبنا را به عنوان حق بیمه پرداخت می کرد، باید تا زمان بازنشستگی همین میزان را پرداخت کند؛ چرا که نه از لحاظ محاسبات اکچوئری چنین چیزی عقلانی است و نه اینکه اصلا به نفع بیمه شده است؛ چراکه در هنگام بازنشستگی مستمری بسیار پایینی را از سازمان تامین اجتماعی دریافت می کند.

درصورت عدم پرداخت حق بیمه در موعد مقرر قرارداد بیمه او باطل می شود و متقاضی موظف است در چارچوب ضوابط مجددا درخواست خود را ارائه کند.البته متقاضی بیمه اختیاری می تواند برای انعقاد بیمه اختیاری با سازمان وکیل بگیرد.
در متن وکالت نامه باید دقیقا موضوع وکالت مبنی بر انعقاد قرارداد بیمه اختیاری ذکر شود و قراردادهای وکالتی که به صورت کلی تنظیم شده باشند در این خصوص فاقد اعتبارند.
سازمان تامین اجتماعی از زمان ثبت تقاضای بیمه اختیاری در دفتر شعبه موظف است حداکثر ظرف دو ماه موضوع را بررسی و استحقاق یا عدم استحقاق را کتبا به متقاضی اعلام کند.
در صورت وجود شرایط سنی و سابقه انعقاد قرارداد بیمه اختیاری،متقاضی و افراد تحت تکفل برای معاینه پزشکی به پزشک معتمد سازمان معرفی می شوند.
متقاضیانی که هنگام ارائه تقاضا بیشتر از نه ماه از قطع پرداخت حق بیمه آن ها نگذشته باشد از انجام معاینات پزشکی معاف هستند.
چنانچه بیمه شدگان اختیاری با اشتغال در کارگاه های مشمول قانون کار و تامین اجتماعی تحت پوشش بیمه اجباری قرار بگیرند یا مشمول صندوق های بیمه ای دیگر شوند موظف اند آن را کتبا به اطلاع سازمان برسانند تا برای قطع بیمه اختیاری آنان اقدام شود؛در غیر این صورت حق بیمه های دریافتی پس از کسر هزینه های اداری مربوط مسترد می شود و سابقه ایجادشده حذف می گردد.

شرایط بیمه اختیاری

کسانی می توانند بیمه اختیاری شوند که دارای شرایط زیر باشند:

به هر ترتیب این سازمان با در نظر گرفتن میزان افزایش دستمزد مبنا در هر سال، میزان دستمزد مبنا در سال تقاضا، تعداد سال های بهره مندی افراد از بیمه اجباری و میانگین پرداخت حق بیمه آخرین ۳۶۰ روز قبل از تاریخ ثبت تقاضا، میزان حق بیمه افراد را در ادامه بیمه پردازی به صورت اختیاری تعیین می کند. در واقع هرچه سابقه بیمه پردازی اجباری متقاضیان بیشتر باشد، حق بیمه کمتری در زمان برقراری بیمه اختیاری به نسبت افرادی که سابقه بیمه اجباری کمتری دارند، پرداخت می کنند.

آن دسته هم که در آخرین ۳۶۰ روز قبل از تاریخ ثبت تقاضا به نسبت دستمزدهایشان حق بیمه بیشتری پرداخت کرده باشند، هم از این مزیت برخوردار می شوند. البته مشروط بر اینکه دستمزدهایشان توسط کارفرما به درستی در لیست بیمه عنوان شده باشد؛ چراکه در صورت احراز زد و بند میان کارفرما و بیمه شده، سوابق بیمه ای متقاضی بیمه ادامه به صورت اختیاری مخدوش می شود.

حق بیمه بالا و خدماتی که راضی کننده نیست

با همه اینها بیمه شدگانی که از مزیت های نام برده بهره مند هستند هم تاکید دارند که میزان حق بیمه ای که پرداخت می کنند، به نسبت درآمدهایشان بالاست. کاهش بیش از ۷۰ درصد از قدرت خرید دستمزد که از بالا رفتن هزینه های سبد معاش خانوار نشات می گیرد، پرداخت حق بیمه ۴۰۰ تا بیش از ۵۰۰ هزار تومانی را به سازمان تامین اجتماعی غیرعقلانی جلوه می دهد.

درصد حق بیمه اختیاری

درصد حق بیمه متقاضیان بیمه اختیاری ۲۶ درصد دستمزد و حقوق توافق شده است.بیمه اختیاری بر اساس حق بیمه مذکور کلیه تعهدات بیمه ای را شامل می شود.
بیمه شدگان اختیاری که قبلا با بیمه های ۱۲، ۱۴ و ۱۸ درصدی مشمول بیمه بوده اند،از تاریخ ۱/۱/۸۶ با بیمه ۲۶ درصدی تطبیق یافتند و در برابر تعهدات مذکور بیمه کامل خواهند بود.
علاوه بر حق بیمه فوق دولت نیز پرداخت ۳ درصد از حق بیمه را طبق قانون تامین اجتماعی(ماده ۲۸ قانون تامین اجتماعی)متعهد شده است.
باید توجه داشت که مسئول پرداخت حق بیمه در بیمه های اختیاری،خود شخص بیمه شده است.

مبنا و نحوه محاسبه حق بیمه در بیمه های اختیاری

متقاضیان بیمه اختیاری می توانند دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه را خود مشخص کنند، برای این منظور باید آن را بین حداقل و حداکثر دستمزد هر سال تعیین کنند.
بیمه شدگان اختیاری می توانند با ارائه درخواست،هر دو سال یکبار، دستمزد مبنای محاسبه حق بیمه ماهانه خود را ۱۰ درصد افزایش دهند.

مبنای پرداخت حق بیمه برای افرادی که بیش از ١٠ سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند عبارت است از میانگین دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه آخرین ٣٦٠ روز قبل از تاریخ تقاضا مشروط براینکه کمتر از حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار در زمان تقاضا نباشد. و برای افرادی که کمتر از ١٠ سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند به انتخاب متقاضی بین حداقل و حداکثر دستمزد شاغلین خواهد بود.

مهلت و نحوه پرداخت حق بیمه اختیاری تامین اجتماعی

بیمه شدگان اختیاری موظف اند حق بیمه خود را حداکثر تا آخرین روز دو ماه بعد به شعبه تامین اجتماعی پرداخت کنند،در غیر این صورت قرارداد منعقدشده از اولین روز ماهی که حق بیمه پرداخت نشده لغو می شود و ادامه بیمه موکول به درخواست جدید خواهد بود.
اولین پرداخت حق بیمه باید همزمان با انعقاد قرارداد صورت گیرد. مهلت پرداخت حق بیمه هر ماه حداکثر تا آخرین روز ٢ ماه بعد خواهد بودو در غیر این صورت قرار داد منعقده از تاریخ عدم پرداخت حق بیمه ( اولین ماهی که حقق بیمه آن پرداخت نشده است) لغو و ادامه بیمه موکول به تسلیم تقاضای جدید و موافقت سازمان وانعقاد قرار دادمجددخواهد بود.

نحوه ارائه درخواست و عقد قرارداد بیمه اختیاری

متقاضی بیمه اختیاری باید با مراجعه به شعبه تامین اجتماعی که سوابق پرداخت حق بیمه در آن متمرکز است،فرم مربوطه را دریافت و تکمیل کند،سپس آن را همراه یک قطعه عکس و رسید اخذشده از شعبه ارائه کند.
پس از انجام اقدامات فوق، شعبه موظف است حداکثر ظرف دوماه از تاریخ ثبت درخواست در دفتر شعبه،وضع متقاضی را از نظر استحقاق یا عدم استحقاق او بررسی و نتیجه را اعلام کند.
بررسی شعبه شامل سن ،سابقه، معرفی به کمیسیون پزشکی و دریافت نتیجه و سایر مراحل اداری است. چنانچه متقاضی واجد شرایط تشخیص داده شد باید حداکثر ظرف بیست روز از تاریخ اعلام آن برای انعقاد قرارداد به شعبه مراجعه کند و حداکثر ظرف ده روز پس از انعقاد قرارداد بیمه اختیاری،حق بیمه را از تاریخ درخواست به صورت یکجا پرداخت نماید.

تعهدات سازمان در قبال بیمه شدگان اختیاری

بیمه شدگان اختیاری خدمات زیر را دریافت خواهند کرد:

به غیر از موارد فوق شرایط مربوط به برخورداری از خدماتی از قبیل بازنشستگی، ازکارافتادگی کلی غیرناشی از کار، مستمری بازماندگان و همانند بیمه شدگان اجباری است.

سئوال: آیا کسی که قبلا بیمه اختیاری بوده و حالا در شهر یا محل دیگری زندگی می کند و می خواهد خود را بیمه کند باید برای بیمه مجدد به شعبه یا شهر قبلی خود مراجعه کند؟
پاسخ: با توجه به اصلاحات جدید در این زمینه، دیگر نیازی به مراجعه به شهر یا شعبه قبلی نیست و متقاضی می تواند در شعبه محل یا شهر اقامت خود بیمه اختیاری درخواست کند.

سئوال: پدر من کارگر است، بالای ۶۰ سال سن دارند و تحت پوشش هیچ بیمه ای نیست. آیا راهی برای بیمه کردن ایشان وجود دارد؟
پاسخ: با توجه به اینکه ایشان سابقه بیمه ای ندارند و سنشان نیز بالاست، نمی توانند بیمه خویش فرما شوند. تنها در صورتی که در کارگاهی مشغول به کار شوند تا حق بیمه ایشان به سازمان تامین اجتماعی پرداخت شود.

سئوال: همسر من کارت پایان خدمت ندارد و متولد ۱۳۶۱ است. ایشان مشغول به کار آزاد هستند و تا به حال تحت پوشش هیچ بیمه ای نبوده اند. به نظر شما برای استفاده از تسهیلات بازنشستگی و ، از چه طریق می توانند بیمه شوند؟ در ضمن من مشغول به کارم و جداگانه تحت پوشش بیمه اجباری هستم.
پاسخ: بیمه نیازی به کارت پایان خدمت ندارد، ولی قرارداد کار با کارت پایان خدمت منعقد می شود؛ چراکه در غیر این صورت برای کارفرما مسئولیت دارد. همسر شما می تواند خود را بیمه خویش فرما کند، یعنی بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد.

سئوال: آیا کلیه متقاضیان بیمه اختیاری می توانند دستمزد مبنای حق بیمه را خود انتخاب کنند؟
پاسخ: تعیین دستمزد مبنای حق بیمه برای متقاضیانی که بیش از ده سال سابقه بیمه ای دارند بر اساس میانگین آخرین ۳۶۰ روز کارکرد بیمه آنان صورت می گیرد.