بچه است دیگر، گاهی دست به کارهایی می زند که برایش تبعات زیادی دارد. یعنی باعث می شود به خاطر آن خطا، پای قانون به میان آید، وقتی هم که پای قانون به میان آمد و مجرم کودک باشد برای کودک مجازات هایی را در نظر می گیرد تا خدای ناکرده دیگر کودک دست به تکرار آن خطا یا حتی بدتر از آن را در سال های بزرگسالی نزند. در ادامه بیشتر درباره این موضوع یعنی نگاه قانون به جرایم کودکان و مجازاتی هایی که برای آنها در نظر می گیرد، می پردازیم. دو نظام ناهمگون برخورد با کودکان و نوجوانان در کشور ما وجود دارد که هیچ وقت هم نتوانسته ایم این دو را با هم جمع کنیم و متاسفانه این دوگانگی در مقررات کنونی شدید تر از مقررات پیشین شده است.در این مقاله مطالبی درباره مجرم کودک یا همان مجرم بودن کودک برایتان بیان می کنیم.
دو نوع نظام کیفری برخورد با کودکان و نوجوانان داریم:
نظام شرعی که نشأت گرفته از یک دسته جرایم مثل جرایم باب حدود، قصاص و دیات به شمار می رود.
جرایم دیگر که در قالب مجازات های تعزیری دسته بندی می شوند.
جرایم تعزیری کودکان
در مورد جرایم تعزیری قانونگذار دست قاضی را به حدی باز گذاشته است که بتواند هر اقدام اصلاحی، مراقبتی و حمایتی نسبت به کودک و حتی نوجوان زیر ۱۸ سال اتخاذ کند.
در وقوع جرم سن از اهمیت زیادی برخوردار است و زیر ۱۸ ساله ها کودک و به ترتیب زیر به تخلف های آنها رسیدگی می شود:
برای کودکان ۹ تا ۱۲ساله
اطفال و نوجوانانی که مرتکب جرایم تعزیری می شوند و سن آن ها در زمان ارتکاب جرم ۹ تا ۱۵ سال تمام شمسی است، در اولین مرحله، دادگاه فرد را به والدین یا اولیا یا سرپرست قانونی اش می سپارد.
در مواردی از والدین یا سرپرست تعهد می گیرد که بیشتر مراقب کودک باشد. در این مرحله باید به دادگاه بیایند تعهد دهند.
جرایم تعزیزی به جرایمی گفته می شود که میزان و کیفیت مجازات آنها در شرع مشخص نشده و قانونگذار این موارد را تعیین کرده است.
در مواردی نمی توان از سرپرست یا والدین کودک مجرم تعهد گرفت این موارد عبارتند از:
در دسترس نبودن
نداشتن صلاحیت در این موارد نگهداری به اشخاص حقیقی یا حقوقی سپرده می شود که عبارتند از : ارگان ها مؤسسات سازمان ها- نهادها.
بـــرای کودکان ۱۲ تا ۱۵ ساله
اگر کودکی بین ۱۲ تا ۱۵ سال داشته باشد و مرتکب جرمی شود، دو تصمیم برای وی اتخاذ می شود: ۱٫ اخطار و تذکر به کودک+ گرفتن تعهد کتبی از وی برای ممناعت از تکرار جرم. ۲٫ در صورت ارتکاب جرایم تعزیری درجه یک تا ۵ برای مدت ۳ ماه تا یک سال در کانون اصلاح و تربیت نگهداری شود.
جرایم درجه یک بیش از ۲۵ سال و درجه ۵ بیش از ۲ تا ۵ سال حبس دارند.
هر گاه طفل یا نوجوانی مرتکب یکی از جرایم با مجازات حد یا قصاص شود دو حالت برای آن متصور است:
اگر سن کودک کمتر از ۱۲ سال قمری باشد، دادگاه کودک را به اولیا یا سرپرست قانونی یا یک شخص حقیقی می سپارد و از آنها هم تعهداتی را که پیشتر توضیح دادیم می گیرد. همچنین قاضی دادگاه می تواند کودک را به اصلاح رفتارش نصیحت کند.
اگر کودک ۱۲ تا ۱۵ سال قمری داشته باشد، یا به کودک اخطار و تذکر داده می شود و از او تعهدی کتبی می گیرند تا دیگر جرم را تکرار نکند، یا اینکه برای مدت ۳ ماه تا یک سال در کانون اصلاح و تربیت نگهداری شود.
برای کودکان ۱۵ تا ۱۸ ساله
نوجوانانی که در ۱۵ تا ۱۸ سال شمسی مرتکب جرم تعزیری می شوند، با توجه به شرایط و میزان و شدت جرم و بنا به تشخیص دادگاه، باید در انتظار مجازات های زیر باشند:
نگهداری در کانون اصلاح و تربیت
محکومیت به پرداخت جریمه نقدی
اجبار به انجام خدمات عمومی رایگان
اگر کودک یا نوجوان به انجام خدمات عمومی رایگان محکوم شود، هر روز نهایتاً تا ۴ ساعت می تواند کار کند.
دادگاه می تواند با توجه به وضع متهم و جرم ارتکابی او، به جای حکم به مجازات نگهداری در کانون اصلاح و تربیت یا جریمه نقدی، به اقامت بزهکار در منزل در ساعاتی که دادگاه معین می کند یا به نگهداری او در کانون اصلاح و تربیت صرفاً در ۲ روز آخر هر هفته برای مدت ۳ ماه تا ۵ سال حکم کند.
تعیین رشد عقلی برای اعمال مجازات
دادگاه برای تشخیص رشد و کمال عقل می تواند نظر پزشکی قانونی استفاده کند تا با تعیین رشد عقلی مجازات مورد نظر را برای کودک در نظر بگیرد. در صورتی که جرم کودک منجر به دیه یا خسارت مالی باشد، سن تاثیری در آن ندارد و دادگاه تمام خسارت را به نفع زیان دیده دریافت می کند.
وقتی کودکان (مجرم کودک) مشمول بخشش و تخفیف می شوند
درصورت ارتکاب جرم از سوی کودکان قانون فقط برای آنان مجازات در نظر نگرفته است و جز مجازات هایی که مطرح شدقاضی می تواند در صورت تغییر رفتار مجرم در مجازات وی نیز تخفیف دهد.
دادگاه می تواند دستور دهد که کودک به جای نگهداری در کانون، نزد ولی یا سرپرست قانونی اش بماند.
تجدید نظر در حکم دادگاه نیز ممکن است اعمال شود به این صورت که طفل یا نوجوان حداقل یک پنجم از مدت نگهداری در کانون اصلاح و تربیت را گذرانده باشد.
دادگاه می تواند از آزادی مشروط یا سایر تخفیفات قانونی با تحقق شرایط آن ها استفاده کند.
دادگاه می تواند در صورت وجود علل یا دلایل تخفیف، اقدامات تأمینی و تربیتی اطفال و نوجوانان را به اقدام دیگری که سبک تر و مناسب تر به حال بزهکار باشد، تبدیل کند.-
دادگاه می تواند حکم را به تعویق اندازد یا اجرای مجازات را معلق کند.
نظر کاربران
