اراده زوجين در ازدواج

ازدواج بدون اراده :

ازدواج شخصی که ارادهٔ ازدواج نداشته مثل شخصی که مجبور به آن شده، یا ازدواج در حالت مستی، یا شوخی یا ازدواج شخص دیوانه باطل است.

1 -{ماده 1035 : وعده ازدواج ایجادعلقه زوجیت نمی کند اگرچه تمام یاقسمتی از مهریه که بین طرفین برای موقع ازدواج مقررگردیده پرداخته شده باشد بنابراین هریک اززن ومرد مادام که عقد نکاح جاری نشده می تواندازوصلت امتناع کندوطرف دیگرنمی تواند به هیچ وجه اورا مجبور به ازدواج کرده و یا از جهت صرف امتناع از وصلت مطالبه خسارتی نماید}

2 -هدایا : ماهیت هدایاهبه است.

{ماده1037:هریک ازنامزدهامی توانددرصورت بهم خوردن وصلت منظور هدایایی را که به طرف دیگریا ابوین اوبرای وصلت منظورداده است مطالبه کند ، اگرعین هدایا موجود نباشد مستحق قیمت هدایایی خواهدبود که عادتا نگاه داشته می شود مگراین که آن هدایا بدون تقصیرطرف دیگرتلف شده باشد}

3 -حالات مختلف دراستردادهدایای نامزدی:

1-عین مال موجوداست ، هریک مکلف به استردادعین هستند.
2-عین مال موجونیست ، مال تلف شده است ، هیچ یک ازطرفین مکلف به استردادنیستند.

دید هریک ازطرفین نسبت به این مال هاچگونه است؟

مثلا : یدزوجه درمقابل ساعت نزد او ازطرف زوج ، اگرمال تلف شود اصل برعدم مسولیت است، پس یدازنوع امانی می باشد .درخصوص عکس های دوران نامزدی ، عکس مال تلف شدنی فرض می شود،اگرتلف شده باشدوضعیت آن معلوم بوده درغیراین صورت باراثبات به عهده مدعی است.

4 - شرایط ازدواج :

1-اولین شرط بحث اختلاف درجنسیت طرفین است.
2-دومین شرط اراده وقصدطرفین است.
3-سومین شرط نکاح اهلیت است.

{ماده1062:نکاح واقع می شودبه ایجاب وقبول به الفاظی که صریحادلالت برقصدازدواج نماید}

{ماده1064:عاقدبایدعاقل وبالغ وقاصدباشد}

عاقد مشمول دوگروه می شود(ازیک جهت طرفین)وازطرف دیگرشخصی که می خواهدصیغه نکاح راجاری بکندلذاهردوبایدقاصدباشند.

5 -اثراشتباه درعقد نکاح :

1- دربعضی مواقع اشتباه موجب بطلان نکاح است مثل اشتباه درهویت طرف مقابل.
مثلا:شخص دختری رادیده وپسندیده وبایکدیگرصحبت ومذاکره نموده امازمان عقد شخص دیگری به جای فردمنظوربه عقداودرآمده باشد.
{ماده 1067:تعیین زن وشوهربه نحوی که برای هیچ یک ازطرفین درشخص طرف دیگر شبهه نباشدشرط صحت نکاح است}

2- دربرخی موارداشتباه موجب حق فسخ نکاح می شودبرای طرف مقابل نه بطلان آن.
{ماده1128:هرگاه دریکی ازطرفین صفت خاصی شرط شده وبعدازعقدمعلوم شودکه طرف مذکورفاقدوصف مقصودبوده برای طرف مقابل حق فسخ خواهدبودخواه وصف مذکوردرعقدتصریح شده باشدیاعقدمتبانیا برآن واقع شده باشد}
شرط ضمنی درقراردادقیدمی شود و نیاز به بار اثباتی ندارد،اماشرط اگرصراحتامطرح شده باشد مدعی باید شرط صریح رابرای فسخ نکاح اثبات کند مانند شرط وصف خاص.

اکراه درعقد نکاح : اکراه درعقد نکاح مانند سایرعقود غیر نافذ است.

{ماده1070:رضای طرفین شرط نفوذ است وهرگاه مکره بعداززوال کره عقدرااجازه کندنافذاست مگراین که اکراه به درجه ای بوده که عاقدفاقدقصدباشد}
*عقدمعلق درنکاح باطل است.دوعقدمعلق بطورصریح باطل اعلام شده اند،یکی نکاح ودیگری عقدضمان.
{ماده1068:تعلیق درعقدموجب بطلان عقداست}

بیان صیغه ازدواج:درقانون مدنی الزامی برای بیان عربی بودن صیغه ازدواج نیست.
{ماده1062:نکاح واقع می شودبه ایجاب وقبول به الفاضی که صریحادلالت برقصدازدواج نماید}
{ماده 1065:توالی عرفی ایجاب وقبول شرط صحت عقداست}

6 -برای برخورداری طرفین ازآثارازدواج است.

1-باتوجه به ماده645ق.مجازات اسلامی ثبت ازدواج به عهده مرداست.
2-ازدواج موقت نیازبه ثبت نداردپس ثبت ازدواج فقط مخصوص به ازدواج دائم است

7 - وکالت درنکاح

{ماده1071:هریک ازمردوزن می تواندبرای عقدنکاح وکالت به غیردهد}
{وکالت بطورمطلق: ماده1072ق.م:درصورتی که وکالت به طوراطلاق داده شودوکیل نمی تواندموکله رابرای خودتزویج کندمگراینکه این اذن صریحابه اوداده شده باشد}

8 - وضعیت حقوقی(نوع عقدیامعامله) عقدی که خارج ازصلاحیت وکیل صورت بگیردغیرنافذاست.

{ماده1073:اگروکیل ازآنچه که موکل راجع به شخص یامهریاخصوصیات دیگرمعین کرده تخلف کندصحت عقدمتوقف برتنفیذموکل خواهدبود}
مثال:وکیل این اختیارراداشته موکله رابه عقدهرشخصی که تابیست سال سن داشته باشددرآورد،وکیل باتوجه به شرایط ویژه مرد،اورابه عقدفردی چهل ساله درمی آورد،دراین جاصحت عقدمنوط است برتنفیذموکله،بااجازه او عقدصحیح ودرصورت رد،باطل است.

{ماده1074:حکم ماده فوق درموردی نیزجاری است که وکالت بدون قیدبوده ووکیل مراعات مصلحت موکل رانکرده باشد}

9 -شرایط وکیلی که وکالت درمَهردارد همان شرایط عاقداست درماده1064

آیایک شخص احتمال داردوکیل هردوطرف ازدواج باشد؟مانعی برای این کاروجودندارد.
طبق نظریه فقهازن فقط می تواندوکالت زن رابه عهده بگیردامامستندبه ماده 1072قانون مدنی زن نمی تواندوکالت درازدواج رابه عهده بگیرد.

10 - شروط ضمن عقد

الف-شرط باطل

ب-شرط صحیح

الف-شرط باطل

(شرط باطل وشرط مبطل)
زمانی که شرط باطل وعقدصحیح است.
زمانی که شرط باطل وعقدهم باطل است.
{ماده232ق.م.شروط مفصله ذیل باطل است ولی مفسدعقدنیست}:

1-شرطی که انجام آن غیرمقدورباشد.مثلا:ضمن عقدنکاح زوج شرط کندزوجه پس ازمدت یک ماه بعدازعقدیک زبان خارجی رایادبگیردوبه آن مسلط شود.
2-شرطی که درآن نفعی نباشد.
3-شرطی که نامشروع باشد.مثلا: اگرزوجه درهنگام عقدشرط کندچنانچه مردازدواج مجددنمایداوحق طلاق داشته باشد،این شرط نامشروع است باستنادماده959

{ماده233ق.م.شروط مفصله ذیل باطل وموجب بطلان عقداست}

1-شرط خلاف مقتضای عقد،مثلا:زوجه شرط کندازدواج می کنم امامحرمیت بین ماحاصل نشود.
2-شرط مجهولی که جهل به آن موجب جهل به عوضین شود.

ب -{ماده234:شرط برسه قسم است:

1-شرط صفت. 2-شرط نتیجه. 3-شرط فعل اثباتایانفیا}

الف:شرط صفت:{ماده 1128هرگاه دریکی ازطرفین صفت خاصی شرط شده وبعدازعقدمعلوم شودکه طرف مذکورفاقدوصف مقصودبوده برای طرف مقابل حق فسخ خواهدبودخواه وصف مذکوردرعقدتصریح شده باشدیاعقدمتبانیابرآن واقع شده باشد}مثلا:باکره بودن زوجه،شرط عدم اعتیاد.ماده1119ق.م.

11 - ضمانت اجرای شرط صفت:حق فسخ برای مشروط له است.

ب:شرط نتیجه:یک عمل حقوقی است که بواسطه قیدکردن آن درزمان عقدانجام عملی حاصل می شود.
مثلا:طرفین درعقدنکاح شرط می کنندبواسطه عقدنکاح،زوج یازوجه مالک یک آپارتمان هم بشود.
بحث وکالت درتوکیل طلاق که امروزه اهمیت بسیاری هم داردازجمله شروط نتیجه است.

12 -ضمانت اجرای شرط نتیجه:درنکاح باسایرعقودکه باستنادماده240اختیارفسخ معامله می باشدمتفاوت است.

{ماده240ق.م:اگربعدازعقدانجام شرط ممتنع شودیامعلوم شودکه حین العقدممتنع بوده است کسی که شرط برنفع اوشده است اختیارفسخ معامله راخواهدداشت مگراینکه امتناع مستندبه فعل مشروط له باشد}
امادرعقدنکاح:حق مطالبه خسارت برای مشروط له است.
مثال:زوجه درهنگام عقدنکاح شرط مالکیت یک آپارتمان می کندکه علاوه برمهریه زوج مکلف به
جبران خسارت آن هم می باشد.

ج:شرط فعل:شرط فعل(مثبت یا منفی)به واسطه انجام یک عمل مصداق پیدامی کند.

{ماده1114:زن بایددرمنزلی که شوهرتعیین می کندسکنی نمایدمگرآنکه اختیارتعیین منزل به زن داده شده باشد}

13 - ضمانت اجرای شرط فعل:مطالبه خسارت برای مشروط له است.

حق تنصیف:ازجمله حقوقی است که توسط قانون گذاربعدازانقلاب اسلامی مطرح شده ودربردارنده این است که هرزمان زوج بدون عذرودلایل موجه تصمیم به طلاق زوجه بگیردمکلف است تانصف داریی خودرابه زوجه پرداخت نماید.

14 - ایرادحقوق دانها:

اولا:ضابطه مشخصی برای تعیین دارایی زوج وجودندارد.
ثانیا:بحث عبارت(تانصف)دارایی است.

3-سومین شرط نکاح اهلیت است:

اولین بحث دراهلیت بلوغ است،بلوغ رسیدن به سنی است که غرایزجنسی به رشدکافی برسد.

{ماده1041ق.م:عقدنکاح دخترقبل ازرسیدن به سن 13 سال تمام شمسی وپسرقبل ازرسیدن به سن 15 سال تمام شمسی منوط است به اذن ولی به شرط رعایت مصلحت باتشخیص دادگاه صالح}

اراده زوجین در ازدواج / عنوان 15 : قبل ازسن بلوغ یعنی 13سال،ازدواج برای دختربااذن ولی امکان پذیراست.

{ماده646ق.م.ا:ازدواج قبل ازبلوغ بدون اذن ولی ممنوع است،چنانچه مردی بادختری که به حدبلوغ نرسیده برخلاف مقررات ماده1041ق.م.وتبصره ذیل آن ازدواج نمایدبه حبس تعزیری ازشش ماه تادوسال محکوم می گردد}