تفويض مهر در ازدواج

 تفويض مهر در ازدواج

بحث طبیعت و شرایط قرارداد مربوط به تفویض مهر :

ممكن است در نكاح تعیین میزان مهر به یكی از زوجین یا دیگری واگذار شود.زنی را كه بدین گونه شوهر كرده است در اصطلاح(مفوضه)می نامند . به این اعتبار كه زن اختیار تعیین مهر را به دیگری تفویض كرده است . قراردادی كه به موجب آن اختیار تعیین مهر به دیگری واگذار می شود ، هر چند كه به صورت شرط نكاح درآید باید شرایط عمومی درستی قراردادها را داشته باشد . پس در صورتی درست است كه زن و شوهر عاقل و رشید باشند . اگر یكی از آنان به دلیل كمی سن و یا بیماری روانی ، اهلیت لازم برای توافق در امور مالی نداشته باشند ، توافق باطل یا غیر نافذ است.هر چند كه نكاح نیز درست باشد .

بطور خلاصه ، زن یا شوهری كه به طور مستقل اختیار توافق دربار تعیین مهر المسمی را دارد ، حق تعیین داور را نیز دارا است

/ بحث 1 : باید افزود كسی كه ضمن قرارداد بین زن و شوهر مأمور تعیین مهر می شود داور طرفین است نه وكیل آنان.به همین جهت ، ارادة این مأمور در انعقاد پیمانی كه بین زن و شوهر در باب تعیین مهر بسته شده است هیچ نقشی ندارد .این پیمان با توافق زن و شوهر كامل است و فقط در صورتی نسبت به مأمور اثر دارد كه مورد قبول او نیز قرار گیرد ، پس اگر داور از قبول سمتی كه به او تفویض شده است امتناع ورزد پا پیش از تعیین مهر بمیرد یا مجنون شود ، اخنیار تعیین مهر با دادگاه است مگر این كه تراضی به داوری دیگر شود (مادة 639 ق.آ.د.م).چنین نكاحی را نباید در حكم ازدواجی دانست كه در آن مهر تعیین نشده است ، زیرا طرفین توافق كرده اند كه زن مستحق مهر المسمی باشد .

/ بحث 2 : انحلال نكاح به وسیلة طلاق یا فسخ نیز باعث انحلال قرارداد داوری نمی شود .سمت داور باقی می ماند و او می تواند میزان مهر را طبق اختیاری كه به او داده شده است تعیین كند این مبلغ اوصاف مهر المسمی را دارا است . به همین جهت اگر طلاق پیش از نزدیكی واقع شود زن مستحق نصف مهر است .

/ بحث 3 : مهر در اسلام بعنوان یک حق مالی برای زن است که بواسطه عقد نکاح بوجود می آید. و پشتوانه مالی برای زن است که با ادله قرآنی در مورد آن بحث می کنیم : وَ ءَ اتوا النساء صدقا تهن نحله (سوره نساءآیه 4 ) مهر زنان و کابین آنها را به آنها پرداخت کنید .

این آیه دو نکته دارد :

1) مهر حق زن است : خداوند با خطاب امر به مردان این حق را برای زن و تکلیف را متوجه مرد کرده است .

2) تکلیف و وظیفه مرد ، پرداخت مهر است .

از نظر شرعی هیچ میزان و مقداری برای مهر تعیین نشده است تنها چیزی که مهم است رضایت طرفین در تعیین مقدار مهر است .

خصوصیات مهریه :

1) مالیت داشتن : مهر باید مال باشد یعنی قابل بذل و منع باشد .

2) معلوم و مضبوط بودن : از جهت زیادت و نقصان ، مشخص باشد .

نكات :

1) ممکن است عقلای عالم در مورد مال بودن یک شی اتفاق نظر داشته باشند اما اسلام مالیت را از آن شی ء گرفته باشد بعنوان مثال شراب .

2) ذکر نکردن مهر در عقد در نکاح موقت ، سبب ابطال عقد می شود ولی در نکاح دائم اشکالی ندارد و بعداً تعیین می شود .این مورد سه حالت دارد : استحاق مهر برای زن در حقوق اسلام یک امر قانونی است و جزء اقتضای عقد نیست و چنانچه مردی پیش از عروسی زن را طلاق دهد و مهر را ضمن عقد ذکر نکرده باشند زن مستحق مهر المتعه است و اگر پس از عروسی زن را طلاق بدهد زن مستحق مهر المثل است یعنی مثل این زن از نظر دین ، شرافت ، جمال ، اصالت خانوادگی چگونه است . چنانچه یکی از زوجین قبل از زفاف از دنیا برود زن استحاق مهر نخواهد داشت .

سوال : آیا اصرار و ابرام بر مهر زیاد می تواند بیمه کننده زندگی باشد؟

مهر میزان مشخصی ندارد اما باید با توانای مالی مرد رابطه مستقیم داشته باشد . در اسلام ، مهریه پشتوانه مالی است که در عین حال باید دارایی مرد و عرف در نظر گرفته شود .

مهر را می توان از سه جنبه مورد بحث قرار داد :

آیا می تواند بیمه کننده زن در مواقع نیاز باشد ؟

1)مهر عند المطالبه است مرد بدهکار است و ، زن طلبکاری است که از همه طلبکاران جلوتر است . مهر کم حتی می تواند زندگی را متزلزل کند . در عرف جامعه ما ، مهر زیاد می تواند مانعی برای بو الهوسی مرد و ترک خانواده باشد . اما وقتی مناسب است که مرد توانایی مالی داشته باشد . و به او عشق و علاقه متعادل داشته باشد . می گویند مهریه حضرت الزهرا زره یا شمشیر حضرت علی (ع) بوده زیرا دارائی حضرت علی همین بوده است .

2) شأن و منزلت به زن می دهد .

3) مهر بعنوان جلوه ای از محبت مرد به زن است .

تفویض مهر :

مراد از تفویض مهر اینست که در ضمن عقد نکاح ، اختیار تعیین مهریه را می توان به یکی از زوجین یا شخص ثالث واگذار کرد و در این صورت به زن مفوضه المهر گفته می شود .

/ بحث احکام تفویض مهر :

1) اگر اختیار به مرد داده شده باشد می تواند هر مقدار که بخواهد تعیین کند .

2) اگر اختیار به زن داده شده باشد نمی تواند بیشتر از مهر السنه تعیین کند . مهر السنه ، مهری است که پیامبر برای همسران خویش تعیین می کرد .

3) اگر اختیار به شخص ثالث داده شده باشد می تواند مهر را هر قدر که بخواهد تعیین کند .

زمان مالکیت مهر :

عقد نکاح ، عقد رضایی است بنابراین ملکیت مهر برای زن به محض عقد است منتهی اگر عین خارجی باشد مالک است اما اگر دین باشد یعنی ما فی الذمه باشد مرد بگوید در مقابل صد سکه طلا، به محض عقد مرد مدیون زن است .


نظر کاربران