عنوان وكیل سرپرست بیشتر در مورد وكلایی به كار می رود كه كارآموزان وكالت نزد ایشان دوران حدود یك سال ونیم كار آموزی خود را می گذرانند.
یكی از وظایف كانون وكلا این است كه اشخاصی را كه در كانون پذیرش می كند و معمولا بسیار سخت هم این اتفاق می افتد تحت تعلیم و آموزش علمی و عملی قرار دهد و این وكلای آینده را قبل از ورود به بازار كار ، به طور آزمایشی درهمین محیط به كار گیرند البته با این تفاوت كه در این مرحله مسئولیت خاصی بر عهده ی آنان وارد نمی شود و ازهمین باب شرایط كاملاً هم واقعی نخواهد بود.
به هرحال اگرچه این دوره ی آموزشی باید سال ها قبل و در دوره ی دانشگاه صورت بپذیرد اما به هرحال امید است كه درآن همانند نكته سنجی و سخت گیری كه درآزمون ورودی دیده می شود التزامی هم برای وكلای سرپرست در نظر گرفته شود تاكمی هم احساس مسئولیت نسبت به كارآموزان خود پیدا كنند و برای آموزش آنها وقت بگذارند. البته منظور ما بعضی از وكلاست!
در مقاله چه طور وکیل شویم؟ در خصوص مراحل تحصیلی و عملی وکیل شدن بحث کردیم در این مقاله تنها به وکلای سرپست و مسئولیت ها و وظایف وکیل سرپست و همچنین کارآموزان وکالت زیر نظر وکیل سرپرست و شرایط انتخاب یک وکیل سرپرست می پردازیم.
وكیل سرپرست وكیلی است كه ازكانون وكلای دادگستری ، یا مركز مشاوران پروانه وكالت دریافت نموده و نسبت به سایرین از تبحر و تجربه ی بیشتری برای آموزش دوران كارآموزی وكلای تازه ورود ، برخوردار است و پس ازپایان این مدت، صحت و تكمیل بی عیب و نقص این دوره را تایید می كند. برای تعیین شدن به عنوان وکیل سرپرست داشتن شرایط زیر الزامی است:
وکیل سرپرست در مرکز استان باید پنج سال سابقه وکالت یا دو سال سابقه وکالت به ضافه چهار سال سابقه قضاوت داشته باشد و در شهر های غیر مرکز استان سه سال سابقه وکالت یا دو سال وکالت باضافه دو سال قضاوت لازم است.
ملاک سابقه وکالت ، تاریخ صدور پروانه وکالت پایه یک میباشد.
وکیل سرپرست نباید محکومیت انتظامی داشته باشد.
وکلای سرپرست نمی توانند همزمان بیش از 5 کارآموز داشته باشند .این حد نصاب شامل کارآموزانی که در انتظار اختبار یا برگزاری مراسم تحلیف می باشند ، نیست.
چنانچه وکیل سرپرست حائز شرایط بدون عذر موجه از پذیرش کارآموز خودداری کند ، تخلف از نظامات محسوب میشود .
الف - نظارت مستمر بر عملکرد وکالتی کارآموز و راهنمایی وی در کلیه مراحل ، شامل تنظیم قرارداد وکالت با موکل ، نحوه طرح دعوا و شکایت ، تنظیم دادخواست و شکواییه ، امور مربوطه به حق الزحمه و پرداخت هزینه های قانونی توسط کارآموز ، تدارک دفاع ، تنظیم لوایح دفاعیه و ...
ب - آموزش مستمر کارآموز جهت آشنایی با وظایف و اختیارات وکیل دادگستری، فن دفاع، اخلاق حرفه ای، نحوه تعامل با همکاران ، قضات ، کارمندان اداری ، موکل و ...
ج - نظارت و بررسی دقیق انجام تکالیف
د - همکاری مستمر با کمیسیون جهت اجرای برنامه های آموزشی
ه - نظارت بر تهیه گزارش های سه ماهه موضوع تبصره ۴ بند 3 ماده 13 واعلام نظر به کمیسیون
و - اعلام تخلف احتمالی یا نداشتن حسن اخلاق و رفتار کارآموز به کمیسیون
ز - اعلام شروع به کارآموزی و اظهار نظر پیرامون نحوه انجام تکالیف در پایان دوره
ح - در صورت تأیید، امضای وکالتنامه تنظیمی بین کارآموز و موکلین وی، با توجه به صلاحیت علمی، عملی و قانونی کارآموز
ط - ارائه مشاوره به کارآموز در خصوص سوالات و موارد ابهام وی
ی - اتخاذ تدابیر عملی برای حضور کارآموز حداقل ٢ روز در هفته در دفتر، به نحوی که کلیه امور وکالتی تحت نظارت وکیل سرپرست انجام شود.
اگر وكیل سرپرست كه وظیفه ی اصلی او آموزش و به اصلاح دقیق تر آموزش وکالت به وكلای جوان وتازه وارد می باشد، درانجام این تكلیف مهم كوتاهی نماید نه تنها یك عمل غیر انسانی انجام داده و حقی را ازوكیل جوان ضایع كرده بلكه در حق جامعه ی خویش نیز كوتاهی کرده است. زیرا با گذشت زمان ، احقاق حق افراد توسط این کارآموزان صورت خواهد گرفت و چه بسی نه تنها توانایی احقاق حقوق متضررین را نداشته باشند بلكه بر بی عدالتی در جامعه وتضییع حقوق افراد نیز دامن بزنند.
کارآموز وکالت تکالیفی دارد که باید در دوران کارآموزی وکالت و زیر نظر وکیل سرپرست بگذراند. در ادامه مهمترین این وظایف شرح داده شده اند.توانایی یا عدم توانایی كارآموز مسلما درسابقه وكیل سرپرست بی تاثیر نخواهد بود.
انجام کارهایی که از طرف کانون ارجاع می شود،مانند کار در دادسرا ، دادگاه ، شعبه معاضدت و غیره.
طی دوره آموزش رایانه به تشخیص کانون ویا ارائه گواهی مراکز آموزشی مورد تایید کانون.
مطالعه قوانین و متون حقوقی ، انجام کارها و پیگیری پرونده های مرتبط با کارآموزی ، تحت نظر و راهنمایی های وکیل سرپرست و تسلیم گزارش به وی . نتیجه اقدامات مذکور در کارنامه کارآموز درج و توسط وکیل سرپرست گواهی میشود.
شرکت در جلسات سخنرانی و کارگاه های آموزشی که از طرف کانون برگزار می شود.
ایراد سخنرانی با توجه به تصمیم کمیسیون و امکانات کانون
تهیه و ارائه کار تحقیقی
شرکت در جلسات دادرسی محاکم و تهیه گزارش از پرونده های مذکور حداقل 2 مرتبه در هر ماه در دادگاههای مختلف
حضور در دایره معاضدت قضایی و آموزش لازم با توجه به امکانات کانون و تصمیم کمیسیون ، و ارائه گواهی دایره مذکور در پایان دوره
تاآخرین مراحل برای صدور پروانه وكالت وكیل سرپرست همراه كارآموز خواهد بود. البته بنابر شرایطی خاص مثل فوت وكیل سرپرست / بطلان پروانه وكالت او یا منع قانونی وی ازوكالت ممكن بحث تغییر وكیل سرپرست نیز پیش بیاید. البته این مورد بسیار نادر است.
تغییر وکیل سرپرست در طی دوره، فقط برای یک بار امکان پذیر و منوط است به درخواست کتبی کارآموز با ذکر دلایل موجه، ارائه موافقت کتبی وکیل سرپرست وقت و وکیل سرپرست مورد نظر بعدی، موافقت کمیسیون و تأیید رئیس کانون .
تبصره 1- در مورد کارآموزانی که در اثناء دوره به کانون دیگر منتقل می شوند، تغییر وکیل سرپرست کلا دوبار در طول دوره مجاز است.
تبصره 2 - در صورت تجدید دوره، موافقت وکیل سرپرست قبلی جهت ادامه سرپرستی ضروری است. در صورت عدم موافقت یا هرگونه مانع دیگر باید وکیل سرپرست جدید تعیین شود .
در صورت فوت، ممنوع شدن از شغل وکالت ، تعلیق یا تودیع پروانه وکالت و انتقال محل اشتغال وکیل سرپرست و یا انصراف وی از سرپرستی با ارائه دلایل موجه، کارآموز باید یک وکیل واجد شرایط دیگر به کانون معرفی کند.
تبصره - در صورتی که بنا به معاذیری مانند بیماری یا مسافرت، وقفه ای در امور سرپرستی ایجاد شود، سرپرستی موقت کارآموز با ریاست کانون و یا وکیلی که از طرف وی تعیین می شود، خواهد بود. در اینصورت کارآموز موظف است پس از رفع معاذیر، مراتب را به کمیسیون اعلام و یا در صورت تعذّر ادامه سرپرستی، وکیل سرپرست جدید خود را به کمیسیون معرفی کند
مسوولیت انتظامی وكیل سرپرست كارآموز وكالت نسبت به تخلفات كارآموز در رابطه آن دو در مقام تعلیم و تعلم قابل تبیین است. زیرا یكی از وظایف كانون وكلا آموزش علمی وعملی كار آموزان وكالت در دوره كار آموزی است، در اجرای این وظیفه در ماده 36 آئین نامه لایحه قانونی استقلال كانون پیش بینی شده است.
در ابلاغ سرپرستی كه کانون وکلا برای وکیل سرپرست صادر می كند، این نكته تصریح می شود که كه وكیل سرپرست ضمن نظارت بر حسن رفتار و كردار و منش وكالتی كارآموز، در مواردی كه وكالت اشخاص را می پذیرد، دادخواست و شكوائیه تنظیمی کارآموز و نیز لوایحی كه کارآموز در تكمیل دعاوی و شكایت های مطروحه تنظیم می کند باید با تأیید وكیل سرپرست باشد، بنابراین می توان گفت رابطه كارآموز با وكیل سرپرست رابطه معلم و شاگرد است، تفاوت رابطه معلم و شاگردی آكادمیك با رابطه ای كه بین وكیل سرپرست و كارآموز برقرار می شود این است كه در رابطه بین آندو نه تنها وكیل سرپرست موظف به آموزش علمی و عملی كارآموز است، بلكه نظارت بر حسن رفتار و سلوك كار آموز و استفاده بهینه از آموزه های وكالتی وی نیز، جزو وظایف وكیل سرپرست می باشد. یكی از آثار وظایف سرپرستی ، مسولیت سرپرست در قبال خطاهای شخص تحت سرپرستی است، همانگونه كه در سرپرستی قهری، رئیس خانواده باید پاسخگوی اقدامات و رفتار اضرارآمیز افراد تحت سرپرستی خود باشد و در سرپرستی قضائی نیز این مسوولیت بعهده قیم یا امین است در سرپرستی قراردادی كه رابطه وكیل سرپرست و كارآموز تحت این عنوان قرار می گیرد وكیل سرپرست نمی تواند به كلی خود را از آثار و تبعات تخلفات كارآموز، مبری بداند و چنانچه ثابت شود وكیل سرپرست آموزش های لازم را به كارآموز نداده و یا بر حسن رفتار او نظارت ننموده است می توان گفت او مرتكب قصور در انجام وظیفه سرپرستی خود شده است.
بدیهی است معنای این جمله این نیست كه مجازات انتظامی مترتب بر تخلف كارآموز، به وكیل سرپرست تحمیل شود زیر طبق ماده 88 آئین نامه لایحه استقلال كانون، كارآموزان از نظر تخلفات انتظامی شخصاً قابل تعقیب می باشند، تخلف وكیل سرپرست در چنین مواردی این است كه به وظیفه سرپرستی خود مبنی بر آموزش و نظارت بر حسن رفتار كارآموز كه از طرف كانون وكلا بر عهده وی گذاشته شده است عمل ننموده و در واقع مرتكب تخلف از نظامات كانون شده است.
نتیجه مترتب بر این بحث این است كه وكلای سرپرست وظیفه دارند علاوه بر آموزش های لازم عملی و علمی به كارآموز، آنانرا از تخلفات انتظامی مربوط به وكلا نیز آگاه نمایند و چون این قبیل تخلفات هم در ارتباط با موكل و هم طرف دعوی و هم مراجع قضائی قابل بحث است، در مواردی كه كار آموز خود، وكالت دعوائی را پذیرفته باشد و وكیل سرپرست او قبول چنین دعوائی را توسط وی، تأیید كرده باشد، امضای وكالتنامه كار آموز توسط وكیل سرپرست ، به معنای تأكید بر نظارت او بر عملكرد كارآموز است، بنابراین چنانچه كار آموز مرتكب تخلفی گردد كه ناشی از عدم آموزش او توسط وكیل سرپرست باشد، باید قایل به مسؤلیت وكیل سرپرست به تفصیل زیر گردید.
1- چنانچه خطای كار آموز، از نوع خطای علمی باشد، وكیل سرپرست او نیز مسولیت خواهد داشت.
2- چنانچه رفتار كار آموز بر خلاف رفتار حرفه ای مورد انتظار باشد، و ثابت شود وكیل سرپرست از دادن تعلیمات لازم به وی كوتاهی كرده است، وكیل سرپرست در حد عدم رعایت نظامات قابل تعقیب انتظامی است.
هر چند ممكن است افكار عمومی جامعه وكالت ما مسولیت وكلای سرپرست را نسبت به تخلفات انتظامی كارآموزان وكالت پذیرا نباشد، اما باید توجه داشت امضای وكالتنامه كار آموز در واقع به معنای تعهد به نظارت برحسن اجرای وظایف وكالتی كار آموز است و به اعتبار امضای وكیل سرپرست، مراجع قضائی، وكالت كار آموز را در دعاوی می پذیرند. از نظر موكل هم، فرض بر این بوده است كه كار آموز تحت نظر وكیل سرپرست، امور موضوع وكالت را انجام می دهد. بنابراین عدم نظارت بر عملكرد كار آموز، بر خلاف تعهدی است كه وكیل سرپرست با امضای وكالتنامه كارآموز، در قبال موكل كارآموز و مراجع قضائی داشته است.
حدود مسوولیت وكیل سرپرست در مواردی كه دعاوی مراجعین دفتر خود را به كارآموز ارجاع می دهد به شرح زیر قابل بررسی است.
الف) مسولیت وكیل سرپرست كار آموز در ارتباط با موكل كارآموز
در مواردی كه وكیل سرپرست، وكالت دعوائی را به كار آموز ارجاع می دهد با توجه به اینكه در این قبیل موارد معمولاً موكلین از مراجعین دفتر وكالت وكیل سرپرست می باشد، ارجاع كار به كار آموز، مسولیت وكیل سرپرست را در قبال وی، منتفی نمی سازد، خاصه آنكه در این موارد هم، وكیل سرپرست باید وكالتنامه كار آموز را امضاء و مسوولیت نظارت بر حسن انجام تكالیف وكالتی او را بپذیرد، بنابراین می توان گفت در چنین مواردی، مسولیت وكیل سرپرست و كار آموز در قبال موكل، مسولیت مشترك است. از نظر تطبیقی در حقوق فرانسه كه دفاتر وكالتی معمولاً بصورت موسسه تشكیل می شود و افراد باعتبار شهرت و معروفیت مؤسسات حقوقی بآنها مراجعه می كنند وامور وكالتی توسط مدیر موسسه حقوقی بین وكلا شاغل در موسسه توزیع می گردد،مسولیت خطاهای وكیل تعیین شده توسط موسسه را در ارتباط با موكل،متوجه موسسه حقوقی متبوع وی می داند.
ب)مسولیت وكیل سرپرست در ارتباط با مراجع قضائی و اشخاص ثالث
چنانچه چنین كار آموزی مرتكب تخلفاتی در ارتباط با مراجع قضائی یا طرف دعوی یا اشخاص ثالث گردد ضمن آنكه خود كار آموز قابل تعقیب انتظامی است، چنانچه ثابت شود وكیل سرپرست وی تعلیمات مربوط به حسن سلوك و آداب حرفه ای وكالت را بوی آموزش نداده است، سرپرست وی در حد عدم اجرای تكالیف مربوط به سرپرستی و بعنوان تخلف از نظامات قابل تعقیب است.
ای دادگاه : در خصوص شکایت ، . . . . . . . . علیه آقای . . . . . . . مبنی بر عدم پیگیری پرونده مورد وکالت و اینکه هیچ گونه دفاعیاتی از ناحیه وکیل به عمل نیامده است ، نظر به اینکه محتویات پرونده و آراء صادره از دادگاه عمومی تهران و همچنین لوایحی که وکیل به دادگاه های مربوطه ارائه کرده است ( که فتوکپی آنها در پرونده موجود است ) حاکی از انجام وظیفة وکیل در دعاوی مطرحه می باشد بنابراین از این حیث تخلفی از ناحیه مشتکی عنه صورت نگرفته است و در خصوص ادعای دیگر شاکی مبنی بر دریافت مبلغ پانصد و پنجاه هزار تومان به وسیله وکیل با توجه به اینکه مبلغ مزبور حسب توافق به عمل آمده برای دو پرونده به وکیل پرداخت شده است لذا از این حیث نیز به نظر دادگاه تخلفی صورت نگرفته است و اما در خصوص مورد سوم از موارد اعلامی نظر به اینکه وکیل مشتکی عنه بدون موافقت وکیل سرپرست مبادرت به انجام امور وکالتی نموده است با توجه به محتویات پرونده و دفاعیات غیرموجه مشتکی عنه و اینکه اظهارات وکیل سرپرست و بی شرح گواهی منعکسه ذیل تقاضای وی با عنایت به اینکه نفس اطلاع وکیل سرپرست ( با فرض صحت ) تنهایی نمی تواند رافع تکلیف کارآموز باشد ، بنابراین اقدام کارآموز بدون اخذ امضاء وکیل سرپرست به نظر این دادگاه تخلف محسوب و با انطباق مورد با ماده 77 آئین نامه لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری مصوب آذرماه 1334 آقای . . . . . . . . . . . را محکوم به توبیخ با درج در پرونده می نماید . رای صادره نسبت به محکومعلیه قطعی است لیکن در حدود ماده 75 آئیننامه قابل اعتراض خواهدبود.
نظر کاربران
