دریافت مالیات از خانه های خالی از جمله طرح هایی است که سا ل هاست کارشناسان و نمایندگان مجلس در مورد آن بحث می کنند، از سال ۱۳۹۱ این موضوع به صورت جدی تر در مجلس شورای اسلامی مطرح شد و حالا ظاهرا قرار است بالاخره این طرح به مرحله اجرا برسد. بر اساس خبری که طی چند روز گذشته خبرگزاری ها از قول حامد مظاهریان، معاون وزیر راه و شهرسازی مخابره کردند، طراحی سامانه ملی املاک و اسکان کشور آغاز شده و با راه افتادن این سامانه اخذ مالیات از خانه های خالی هم اجرایی می شود.
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه تعیین مالیات بر عهده سازمان امور مالیاتی است، گفت: وزارت راه و شهرسازی فقط سامانه مربوط به اطلاعات املاک را طراحی می کند و تمامی اطلاعات مربوط به املاک در این سامانه به ثبت می رسد. این سامانه با سامانه های دیگر دستگاه ها هم افزایی دارد و به سامانه ملی املاک و اسکان کشور تبدیل می شود تا تمامی اطلاعات املاک بر روی آن به ثبت برسد به همین دلیل طوری طراحی می شود که با دیگر سامانه ها ارتباط داشته باشد.
از سخنان معاون وزیر راه و شهرسازی اینگونه بر می آید که هر چند اخذ مالیات از خانه های خالی با طراحی این سامانه ملی وارد فاز اجرایی شده است اما برای دریافت مالیات واقعی مالکان این خانه ها هنوز راه درازی در پیش است و این در حالی است که بر اساس مصوبه مجلس مقرر شده که قانون اخذ مالیات از خانه های خالی در سال جاری به اجرا برسد و در تبصره ۷ ماده ۱۶۹ مقرر قانون عنوان شده است که وزارت راه و شهرسازی موظف است حداکثر شش ماه پس از تصویب این قانون سامانه ملی املاک و اسکان کشور را ایجاد کند. این سامانه باید به گونه ای طراحی شود که در هر زمان امکان شناسایی برخط مالکان و ساکنان یا کاربران واحدهای مسکونی، تجاری، خدماتی و اداری و پیگیری نقل و انتقال املاک و مستغلات به صورت رسمی، عادی، وکالتی و غیره را در کلیه نقاط کشور فراهم سازد.
وزارت راه و شهرسازی موظف است امکان دسترسی برخط به سامانه مذکور را برای سازمان امور مالیاتی کشور ایجاد کند. طولانی شدن به سرانجام رسیدن طرح دریافت مالیات از خانه های خالی برای بسیاری از کارشناسان جای سوال است، مدت هاست که این طرح در راهروهای مجلس دست به دست می شود و حالا هم که تبدیل به قانون شده ظاهرا در اجرا با تاخیر مواجه خواهد شد. هر چند برخی کارشناسان وارد فاز اجرایی شدن این طرح را هم به فال نیک می گیرند. در حال حاضر با توجه به نبود سامانه و بانک جامع اطلاعاتی، آمار دقیقی از خانه های خالی وجود ندارد اما برخی گزارش ها از وجود یک میلیون و ۷۰۰ هزار واحد خالی حکایت دارد هر چند که برخی برآوردهای دیگر عددی کم تر را نشان می دهد.
افزایش عرضه در بازار مسکن مهم ترین انتظاری است که کارشناسان از اجرای این طرح دارند و معتقدند که اجرای این طرح سبب افزایش عرضه و در نتیجه کاهش قیمت ها خواهد شد، البته مسئولان دولتی این میزان از خوش بینی را به تاثیر اجرای این قانون در بازار مسکن ندارند به گونه ای که مظاهریان، معاون وزیر راه و شهرسازی پیش تر در مورد تاثیر دریافت مالیات از خانه های خالی بر بازار مسکن گفته بود: خانه هایی که خالی هستند تا یک سال از شمول مالیات بر خانه های خالی معاف هستند؛ همچنین میزان مالیات این خانه ها در سال دوم معادل نیمی از میزان اجاره بهای این خانه بر اساس قیمت کارشناسی است و در سال سوم است که مالیات بر خانه های خالی به اندازه مصرح در قانون می رسد. بنابراین مالیات بر خانه های خالی در کوتاه مدت تأثیری در افزایش قیمت مسکن ندارد.
اما در مقابل برخی کارشناسان به تاثیرات این طرح خوشبین تر هستند، مهرداد بائوج لاهوتی، عضو کمیسیون عمران مجلس در این باره معتقد است: دریافت مالیات از واحدهای خالی یکی از راهکارهای کسب درآمد برای دولت و همچنین کمک به اسکان مردم است، درحالی که مردم از تصمیمات دولت درخصوص دریافت مالیات از مسکن خالی اطمینان حاصل کنند، شاهد احتکار مسکن و رشد قیمتی آن نخواهیم بود. وی با بیان اینکه درحال حاضر معیارهای درستی برای تشخیص واحدهای خالی مسکن در کشور وجود ندارد، افزود: یکی از علت های ناموفق بودن سیاست های دولت در اخذ مالیات از خانه های خالی نبود معیاری مشخص جهت شناسایی واحدهای خالی از سکنه و واحدهای خالی اما در نوبت اجاره یا فروش است.
برخی کارشناسان معتقدند که وضع مالیات برخانه های خالی، حتی اگر به ایجاد جهش در بازار مسکن نیز نیانجامد، حداقل مالیات آنان باعث گردش پول در اقتصاد کشور می شود، و مخالفان معتقدند که اخذ مالیات از خانه های خالی منجر به تعطیلی بازار ساخت و ساز و بی انگیزه شدن بسازوبفروش ها می شود چون که سازنده ها در تهران به امید نگهداری واحدها تا زمان نامعلوم برای فروش با قیمت مناسب و مطلوب، مشغول ساخت وساز هستند و اگر در زمان انتظار آنها، از واحدهای ساخته شده شان مالیات گرفته شود، از ساخت و ساز منصرف می شوند! احتکار به اعتقاد کارشناسان یکی از عواملی است که به رکود بازار مسکن دامن زده است. طرح دریافت مالیات از خانه های خالی در دولت قبل مطرح شد و در دولت فعلی نیز پیگیری آن ادامه یافت تا آنکه بالاخره در ماده ۵۴ مکرر اصلاحیه قانون مالیات های مستقیم تصویب شد.
مالیات بر خانه های خالی به طور قطع، عمل موثری است و اگر برای این مهم مبلغ منطقی تعیین شود، راهکاری موثر خواهد بود، اما باید به این نکته توجه داشت که این راهکار به تنهایی به تعادل در بازار مسکن منجر نخواهد شد. دریافت مالیات از خانه های خالی در بسیاری از کشورهای دنیا هم به اجرا در آمده و از آن به عنوان تجربه ای موفق هم یاد می شود. حالا باید منتظر شد و دید این طرح در ایران با چه کیفیتی به مرحله اجرا می رسد.
نظر کاربران
