بیمه بیکاری از نظر قانون در ایران

بیمه بیکاری از نظر قانون در ایران

از نظر قانون، بیکار چه کسی است، به چه کسی می توان بیکار گفت؟

بنا به عرف، مردم تصور می کنند که هر شخص بیکاری می تواند از قانون شرایط بیمه بیکاری استفاده کند، اصولا بیکار به شخصی گفته می شود که بنا به میل و اراده خود، بیکار نشده است و بنابراین می تواند از شرایط بیمه بیکاری استفاده کند، بیکار اصولا کسی است که از کار بیکار شده و بعد از بیکاری خود، آماده کار در محلی دیگر است.
اگر بیمه شده بیکاری بخاطر تغییرات ایجاد شده در ساختار اقتصادی کارگروه خود از کار بیکار شده باشد می تواند بر اساس تشخیص وزارت خانه و تاییدیه شورای عالی کار از مزایای شرایط بیمه بیکاری استفاده کند.
گاهی اوقات بعضی از صاحبان مشاغل بنا به دلایل متعددی از کار بیکار می شوند. بیکار به فردی اطلاق می شود که بدون میل و اراده خود از کار بیکار شده است که یا از سوی کارفرما تعدیل شده یا به خاطر بیماری از کارافتاده شده است
این روزها که به خاطر شرایط اقتصادی، خیلی از کسب و کارها به تعدیل نیرو روی آورده اند و گاه و بی گاه خبر تعدیل نیروی گسترده یک کسب و کار خوشنام به گوش می رسد، ناراحتی وجودمان را فرا می گیرد. با این حال، دانستن شرایط و نحوه استفاده از بیمه بیکاری می تواند برای خیلی از ما یا همکاران تعدیل شدۀ ما مفید باشد.
در این مطلب تلاش کرده ایم نگاهی به موضوع بیمه بیکاری داشته باشیم و شرایط دریافت آن را بررسی کنیم.

به چه کسی بیکار می گویند؟

از نظر قانون بیمه بیکاری، بیکار به شخص بیمه شده ای گفته می شود که بدون میل و اراده خود بی کار شده و اکنون آماده به کار است و می تواند در محیط کار جدید فعالیت خود را آغاز کند.

شرایط بیمه بیکاری

علاوه براین، بیمه شدگان بیکاری که بخاطر حوادث پیش بینی نشده ای مثل زلزله، آتش سوزی، سیل، جنگ بیکار شده اند می توانند از بیمه بیکاری استفاده کنند، کارشناسان سازمان تامین اجتماعی ، اداره کار و امور اجتماعی کارگاه بیمه شده بیکار، تنها مراجع قانونی هستند که می توانند بیکاری ارادی یا غیرارادی بیمه شده بیکار را تشخیص داده صحت و نادرستی را شناسایی کنند.

فرمهای درخواست برقراری بیمه بیکاری

در قانون مربوط به حق بیمه بیکاری شرایطی لحاظ شده که پیرو این قانون اتباع خارجی مشمول دریافت بیمه بیکاری نمی شوند.
میزان پرداختی به فرد بیکار زیاد نیست، و باید این موضوع را در نظر داشت که این میزان پرداختی به عنوان بیمه بیکاری با این خرج و مخارج پاسخگوی کارگران به خصوص کارگران متاهل نیست و حداقل های زندگی با این پول ها محقق نمی شود.
بیمه شدگان تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی چنانچه از کار بیکار شوند، ظرف حداکثر یک ماه از روزی که بیکار شدند باید به شعب تامین اجتماعی مراجعه کنند و نسبت به تشکیل پرونده اقدام کنند.
براساس قانون، اگر فرد بیمه شده به علت تغییرات ساختار اقتصادیِ محل کار و بنا به تشخیص وزارتخانه مربوطه و تایید شورای عالی کار، شغل خود را از دست دهد، بیکار موقت شناخته می شود و مشمول قانون بیمه بیکاری است. این قانون در مورد بیمه شدگانی که به خاطر حوادث غیرمترقبه مانند سیل، زلزله، جنگ و آتش سوزی شغل خود را از دست می دهند نیز صدق می کند.
ارادی یا غیرارادی بودن بیکاریِ فرد، به تشخیص کمیته ای متشکل از نمایندگانِ سازمان تامین اجتماعی و اداره کار و امور اجتماعی محل اشتغال بیمه شده بستگی دارد.
در همین زمینه اگر کسی بنا به میل و اراده خود از کار خود دست بکشد یا موافقت نامه ای را با کارفرمای خود مبنی بر ترک محل خدمت خود امضاء کند نمی تواند از مزایای شرایط بیمه بیکاری استفاده کند.
افراد بیمه شده بیکاری که به مدت معین قرارداد همکاری دارند و براساس تشخیص مرجع حل اختلاف از کار خود اخراج شده و بیکار شده اند یا افراد شاغلی که با کارفرمای خود، قراردادهای دائمی کار منعقد کرده اند و پس از همان مدت از کار خود بیکار شده اند براساس تشخیص کارشناسان اداره کار و امور اجتماعی می توانند از مزایای بیمه بیکاری منتفع شوند.

لازم به ذکر است؛ بیمه شده باید حداقل 6 ماه حق بیمه پرداختی داشته باشد در غیر این صورت حائز دریافت حق بیمه بیکاری نمی شود.
شعب سازمان تامین اجتماعی در سراسر کشور با بررسی پرونده فرد بیکار محاسباتی را انجام می دهند و میزان و مدت پرداختی را مشخص می کنند.
برای گزارش بیکاری غیر ارادی فقط یک ماه فرصت دارید...
برای دریافت مقرری بیمه بیکاری باید حداکثر تا 30 روز از تاریخ بیکار شدن تان دست به کار شوید و موضوع را به واحدهای تعاون، کار و رفاه اجتماعی مربوطه اطلاع دهید و آمادگی خود را برای اشتغال مجدد اعلام کنید.
اگر بیشتر از یک ماه از بیکاری شما گذشته باشد، باید با شرح دلایل قانع کننده و نامه کارفرما به شعبه تامین اجتماعی که کُد کارگاه کارفرما در آنجا قرار دارد، مراجعه کنید.
قابل توجه است که مبلغ بیمه بیکاری اشخاص واجد شرایط از روز اولِ شروعِ بیکاری آنان محاسبه و پرداخت می شود.

بی اطلاعی از امور بیمه

بسیاری از مردم و مردمی که نسبت به امور بیمه بی اطلاع هستند تصور می کنند که همیشه و در هر زمانی می شود از مزایای بیمه بیکاری استفاده کرد، در صورتی که هرگز این چنین نبوده است. بیمه شده بیکاری که سوابق بیمه تامین اجتماعی داشته باشد می تواند از مزایای بیمه بیکاری استفاده کند. بیمه بیکاری برای مجردها، به مدت ۳۶ ماه بوده و برای متاهلین این مدت افزایش می یابد و تا ۵۰ ماه را در برمی گیرد. کسی می تواند از مزایای شرایط بیمه بیکاری استفاده کند که قبلا حق بیمه او توسط کارفرمایان پرداخت می شد.

در چه شرایطی بیمه شدگان بیکار، استحقاق دریافت بیمه بیکاری را دارند؟

حتما به صورت غیر ارادی بیکار شده باشد. بازنشسته یا مستمری بگیر نباشد. بیمه شده حداقل ۶ ماه سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد قبل از بیکار شدن. بیمه شدگانی که به دلیل حوادثی مانند سیل، زلزله، آتش سوزی بیکار شدند نیاز به داشتن حداقل سابقه بیمه ندارند را دریافت خواهند کرد.
نکته: افراد بیمه شده ای که به دلیل بروز حوادث غیرمترقبه مانند جنگ، زلزله، آتش سوزی و سیل کار خود را از دست می دهند، برای دریافت بیمه بیکاری نیازی به داشتن سابقه پرداخت حق بیمه برای مدت زمان مشخص را ندارند. این افراد حتی اگر در اولین روز کاری خود نیز بر اثر چنین حوادثی بیکار شوند، در صورت داشتن سایر شرایط، واجد شرایط بیمه بیکاری خواهند بود.
بیمه شدگانی که بخاطر تخطی از آیین نامه کارگاه ها و از سوی کارفرما اخراج شده اند و در کار و وظیفه خود کوتاهی و قصور کرده اند هرگز نمی توانند از مزایای شرایط بیمه بیکاری استفاده کنند و در همین راستا اگر کمیته نمایندگان تامین اجتماعی و اداره کار تشخیص دهند که بیمه شده بنا به میل و اراده خود از کار خود دست کشیده در این صورت بیمه شده موظف است که مبالغ دریافتی را به سازمان تامین اجتماعی عودت داده و بازپرداخت کند.
در صورتی که بیمه شده بیکار بعد از مدتی در یک واحد اقتصادی مشغول به کار شد ولی اشتغال خود را به واحد تامین اجتماعی اطلاع رسانی نکرد، و همچنان از مزایای شرایط بیمه بیکاری در عین اشتغال خود استفاده می کند، موظف است که تمامی مبالغ دریافتی خود را در اولین فرصت به سازمان تامین اجتماعی عودت دهد.

جدول بیمه بیکاری و مدت زمان پرداخت آن

مدت زمان دریافت مقرری بیمه بیکاری به سابقه پرداخت حق بیمه توسط شما در زمان اشتغال بستگی دارد. با این حال مدت زمان دریافت بیمه بیکاری، از 36 ماه برای افراد مجرد و 50 ماه برای بیمه شده های متاهل و متکفل بیشتر نیست.

مدت زمان پرداخت مقرری بیکاری و مدت سابقه مجردین متاهلین

از ۱۲ ماه تا ۲۴ ماه ۶ ماه ۱۲ ماه
از ۲۵ ماه تا ۱۲۰ ماه ۱۲ ماه ۱۸ ماه
از ۱۲۱ ماه تا ۱۸۰ ماه ۱۸ ماه ۲۶ ماه
از ۱۸۱ ماه تا ۲۴۰ ماه ۲۶ ماه ۳۶ ماه
از ۲۴۱ ماه ۲۶ ماه ۵۰ ماه


نظر کاربران