جرایم نظامی به چند دسته تقسیم می شوند

جرایم نظامی به چند دسته تقسیم می شوند

جرایم نظامی با سایر جرایم متفاوت است و نحوه رسیدگی به آنها نیز مختص به خود می باشد. به طور کلی جرایم نظامی به جرایم عمومی، خاص، مختلط و مالی تقسیم می شوند که در ادامه هریک را به تفکیک توضیح خواهیم داد. در ادامه با ما همراه باشید.

جرایم نظامی به چند دسته تقسیم می شود؟

به طور کلی جرایم نظامی به چهار دسته مختلف تقسیم می شود.

همان طور که گفته شد، دسته اول آن گونه تخلفاتی هستند که تنها افراد نظامی قادر به انجام آن هستند. مثل فرار از جنگ یا خدمت و خواب در حین نگهبانی که این گونه از تخلفات توسط سازمان قضایی نیروهای مسلح مورد پیگیری قرار میگیرد. دسته دوم از جرایم مابین افراد نظامی و غیر نظامی مشترک است. اما از آنجایی که اعضای نیروهای مسلح با تکیه بر شغل خود به آن تخلف دچار می شوند، شکل تخلف نظامی به خود می گیرد. اختلاس و ارتشا در این گروه جای دارند. دسته سوم به جرایمی گفته می شود که در حین انجام دستورات مقام قضایی به وجود می ایند. این جرایم در راستای وظیفه ضابط قوه قضاییه بودن شکل میگیرد. ضرب و شتم متهمینی که باید در دادگاه عمومی مورد محاکمه قرار گیرد، در این دسته جای دارد. جرایم نوع چهارم، جرایم عمومی هستند که توسط نظامیان در خارج از وقت اداری و جدای از وظایف شغلی شکل می گیرد. ترک انفاق نمونه ای از این جرایم است که در دادگاه عمومی مورد بررسی قرار می گیرد.

جرایم عمومی نظامی یعنی چه؟

جرم عمومی به آن دسته از تخلفاتی گفته می شود که یک فرد نظامی بدون در نظر گرفتن وظایف کاری خود مرتکب می شود. به عبارت دیگر جرایم عمومی نظامی آن دسته از تخلفاتی است که افراد عادی نیز قادر به انجامش هستند. خرید اسلحه، اخفای اسلحه، کلاهبرداری و از جمله این تخلفات به حساب می آیند.

در این دست از جرایم که بین نظامیان و غیرنظامیان مشترک است، ملاک تشخیص جرم، شخصیت ارتکاب کننده است. در صورتی که شخص در نیروهای مسلح مشغول به فعالیت باشد و جرم مرتکب شده با وظایف و مسئولیت های شغلی او مرتبط باشد، تخلف صورت پذیرفته در دسته جرایم نظامی جای می گیرد.

جرایم خاص نظامی یعنی چه؟

یکی دیگر از انواع جرایم نظامی ، جرایم خاص نظامی است. این دست از جرایم که مختص به نظامیان است با سرعت عمل و شدت بیشتری مورد رسیدگی قرار می گیرند. فرار از خدمت سربازی در این دسته از جرایم جای می گیرد. این گونه از جرایم در دادگاه های نظامی مورد بررسی و رسیدگی قرار می گیرند. با استناد به مطالعات و تحقیقات انجام گرفته از سوی سازمان قضایی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی، بیشترین جرایم مربوط به جوانان در حین خدمت سربازی به فرار از آن باز می گردد که این مسئله به ریشه در عزت نفس پایین این دسته از سربازان دارد.

بر طبق ماده ۲ قانون مجازات اسلامی، هر عملکرد و رفتاری اعم از انجام دادن و یا ندادن کاری که قانون برای آن مجازات در نظر گرفته است، جرم به حساب می آید. با یک نگاه کلی می توان گفت جرایم در نظام نیز به همین صورت تعریف می شوند. در نظام، نقض انضباط و یا تخلف از وظایف و مسئولیت ها، جرم نظامی به حساب می آید و مقنن برای آن مجازات در نظر می گیرد.

بر اساس تبصره ۲ ماده ۵۹۷ آیین دادرسی کیفری که در سال ۱۳۹۳ شمسی به تصویب رسید، هر گونه کوتاهی و یا تخلف در انجام وظایف و مسئولیت های نظامی و انتظامی از سوی اعضای نیروهای مسلح جرم به حساب آمده و با متخلفان بر طبق قانون و مقررات برخورد خواهد شد.

شورای نگهبان جمهوری اسلامی ایران جرایم خاص نظامی را آن دسته از تخلفاتی می داند که افراد غیرنظامی قادر به ارتکاب آن نیستند. فرار از خدمت سربازی، خوابیدن در حین نگهبانی و در این گروه از جرایم جای می گیرد. بدین ترتیب ارتکاب کنندگان جرم را می توان درجه داران، افسران، کارکنان وزارت دفاع و اعضای ارتش جمهوری اسلامی دانست که در حین خدمت تخلفی انجام داده اند.

جرایم خاص نظامی از زمان پیش از انقلاب و پس از آن از اهمیت بالایی برای مقنن برخوردار بوده است. به همین جهت برای رسیدگی سریع و دقیق به این موضوع محاکم قضایی متعددی شکل گرفته است.

به طور کلی برای تشخیص جرایم خاص نظامی دو صفت به صورت همزمان باید وجود داشته باشد. اول اینکه ارتکاب کننده جرم حتما عضوی از نیروهای مسلح باشد و دوم اینکه تخلف ماهیتی نظامی داشته باشد(مثل فرار از جنگ).

نکته قابل ذکر این است که در صورتی که فردی نظامی دست به جرایم عمومی بزند، محاکمه وی در دادگستری عمومی پیگیری می شود.

جرایم نظامی یعنی چه؟

جرایم مختلط به جرایمی گفته می شود که نظامیان در حین خدمت و یا به سبب خدمت انجام می دهند. برخی از حقوقدانان بر این باورند که جرایمی که از سوی نظامیان انجام می شود، جرایم خاص نظامی و جرایمی که از سوی غیرنظامیان نیز قابل ارتکاب است در دسته جرایم مختلط جای می گیرد.

جرایم نظامی به صورت مالی چه تعریفی دارد؟

مجموعه اقداماتی که شخص یا اشخاص بر روی اموال قابل معامله و انتقال به غیر انجام می دهند را می توان تعریفی کلی از جرم مالی دانست. جرم مالی را می توان از جرایم کلی دانست که اموال منقول و غیر منقول را شامل می شود. در صورتی که روال عادی، قانونی و معمول معاملات تغییر یابد، جرم مالی شکل گرفته است.

ایجاد آتش سوزی، تخریب اموال و ادوات جنگی، تخریب و یا فروش اشیای نظامی و از جمله جرایم نظامی به شمار می رود. سرقت، ارتشا، تخریب اموال عمومی و در زمره جرایم مرتکب مالی قرار دارد که نظامیان و غیرنظامیان از متخلفین آن به حساب می آیند.

بر اساس ماده ۷۲ قانون مجازات جرایم نظامی ، هر نظامی که از روی عمد به تاسیسات، ساختمان ها، استحکامات نظامی، ملزومات جنگی، وسایل دفاعی، وسایل ارتباطی، تجهیزات، وسایل حمل و نقلی، مراکز نگهداری اسناد و دفاتر و هربخش مرتبط با نیروهای مسلح آسیب وارد کند، به حبس ۵ تا ۱۵ ساله محکوم خواهد شد.


نظر کاربران