سهم کارگر و کارفرما در پرداخت حق بیمه به چه ترتیبی است؟ برای پرداخت حق بیمه باید چه میزان از حقوق کارگر کسر شود؟ حق بیمه را چطور محاسبه می کنند؟ چه مواردی در حق بیمه لحاظ می شود؟ این ها از جمله سوالات رایجی است که ذهن بسیاری از شاغلان را به خود مشغول می کند. اگر حقوق بگیر دولت و یا شرکت های خصوصی هستید، حتما تا کنون نام حق بیمه به گوشتان خورده است. اگر تمایل دارید در مورد حق بیمه، مزایای آن و موارد معافیتش بیشتر بدانید ما را در این مقاله همراهی کنید.
تا چند سال دیگر می توانید کار کنید؟ نتیجه سالها تلاش و کار شما چه خواهد شد؟ پس از رسیدن به دوران بازنشستگی تکلیف درآمد شما چه می شود و چگونه امرار معاش می کنید؟ همه این ها از مهم ترین سوالاتی است که هر کسی ممکن است در طول زندگی خود با آن مواجه شود. به هر حال همه انسان ها تنها در دوران جوانی قادر به کار هستند و با رسیدن به دوران کهنسالی رفته رفته توان کار کردن خود را از دست می دهند. اما در این دوران چه طور و از چه طریق می توان درآمد داشت؟ در اینجا می خواهیم به همین پرسش ها پاسخ دهیم. حتماً تا کنون نام تامین اجتماعی را شنیده اید و یا دفترچه درمان بیمه تامین اجتماعی را دیده اید یا شاید خودتان تحت پوشش این بیمه باشید اما با مزایای بیمه تامین اجتماعی آشنا هستید؟
طبق ماده٢ قانون تامین اجتماعی، حق بیمه عبارت است از وجوهی که بر اساس این قانون و برای استفاده از مزایای آن به سازمان پرداخت می گردد. کل مبلغ حق بیمه ۳۰ درصد از حقوق است و ۲۳ درصد از آن سهم کارفرما بوده و هفت درصد باقیمانده نیز سهم کارگر است و هر ساله مبلغ آن مشخص می شود.
به مبلغی که کارفرما به منظور برخورداری کارگر از مزایای بیمه به سازمان تامین اجتماعی کشور پرداخت می نماید، حق بیمه گفته می شود.
در زمان احداث راه آهن سراسری قوانینی به تصویب رسید که جز اولین قوانین کار محسوب می شد. به مرور قوانین بیشتری در راستای حمایت از حقوق کارگران و خانواده آن ها به تصویب رسید تا نهایتاً منجر به تشکیل سازمانی به نام سازمان تامین اجتماعی شد که از حقوق کلیه کارکنان کارخانه ها، ادارات، سازمان ها و دیگر محیط های کاری حمایت می کرد. بیمه تامین اجتماعی به طور کلی، بیمه ای است که تضمین کننده حقوق بیمه گذار است و با ارایه مستمری بعد از بازنشستگی و همچنین خدمات درمانی از حقوق بیمه شده مطابق قانون حمایت می کند.
در صورت پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی می توان از بیمه های درمانی، حوادث و بیماری ها برخوردار شد. ضمن اینکه می توان در ایام بیماری غرامت دستمزد دریافت کرد. می توان در زمان بارداری و ازدواج از کمک هزینه های بیمه استفاده کرد. هزینه های اروتز، پروتز، ویلچر، سمعک و عینک طبی به بیمه شدگان پرداخت می شود. ضمن اینکه برای بازنشستگان و از کارافتادگان بیمه شده نیز مستمری در نظر گرفته می شود.
همانطور که بیان شد هزینه بیمه تامین اجتماعی ۳۰% دستمزد شماست که ۲۳% سهم کارفرما و ۷% سهم شماست. مسئول پرداخت حق بیمه کارفرماست. که اگر این مبلغ را سر موقع برای تان واریز نکند، جریمه سختی می شود. جریمه ماهانه ۲% است. کارفرما باید تا آخرین روز ماه بعد پس از تنظیم لیست حقوق و دستمزد، یک نسخه از آن را همراه با حق بیمه سهم کارفرما و کارگر به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت کند. بخش حسابداری هم سند مربوط به محاسبه بیمه و پرداخت آن را انجام می دهد.
همه افرادی که در محیط هایی مانند کارگاه ها، کارخانه ها، شرکت ها و مشغول به کار هستند مشمول قوانین کار می شوند و باید تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار گیرند. سازوکار بیمه تامین اجتماعی به این صورت است که در قبال استفاده از مزایای بیمه تامین اجتماعی، بیمه شده باید در زمانی که مشغول به کار است مبلغی را به عنوان حق بیمه به این سازمان پرداخت کند. این مبلغ 30% از حداقل حقوق بیمه شده است که مقدار 23% آن توسط کارفرما و 7% باقی مانده از حقوق بیمه شده پرداخت می شود. البته این حق بیمه مخصوص بیمه های اجباری است در حالی که همه افراد می توانند بیمه تامین اجتماعی را دریافت کنند و به همین دلیل غیر از بیمه شدگان اجباری برای دیگر گروه های کاری که می خواهند از مزایای بیمه تامین اجتماعی استفاده کنند مقدار حق بیمه های پرداختی متفاوت است. برای آگاهی از این که چند درصد بیمه تامین اجتماعی را باید کارکنان پرداخت کنند به دیگر مطالب ما در این خصوص مراجعه کنید. در ضمن در بیمه اختیاری تامین اجتماعی، پرداخت همه حق بیمه ها به عهده متقاضی بیمه است.
از آنجایی که حق بیمه تامین اجتماعی ۳۰ درصد از مبلغ دستمزد است. بنابراین محاسبه حق بیمه تامین اجتماعی متناسب با مبلغ دستمزد می باشد. در سال ۹۷ حداقل حقوق و دستمزد یک میلیون و ۱۱۵ هزار تومان است بنابراین کل مبلغ حق بیمه تامین اجتماعی برای سال ۱۳۹۷ معادل ۳۶۷ هزار و ۲۱۷ تومان است که سهم کارفرما ۲۸۸ هزار و ۵۳۳ تومان و سهم کارگر معادل ۸۵ هزار و ۶۸۴ تومان است.
از میان ۲۳ درصد سهم حق بیمه ای که از سوی کارفرما پرداخت می شود، ۳ درصد آن به بیمه بیکاری تعلق دارد.
کارفرمایان مشاغل سخت و زیان آور باید علاوه بر پرداخت حق بیمه و بیمه بیکاری، ۴ درصد دیگر به عنوان مستمری کارهای سخت و زیان آور پرداخت نمایند.
هر بیمه شده ای باید بداند در ازای پرداخت حق بیمه به سازمان تامین اجتماعی می تواند از کدام مزایای بیمه تامین اجتماعی استفاده کند. مهم ترین مزایای بیمه تامین اجتماعی شامل موارد زیر است:
حمایت از بیمه شده طبق قوانین کار و پرداخت مستمری بازنشستگی به بیمه شده ارائه بیمه درمان از طریق صدور دفترچه بیمه درمانی برای بیمه شده و افراد تحت سرپرستی وی
بیمه های درمانی، حوادث و بیماری ها و دریافت غرامت دستمزد ایام بیماری دریافت کمک هزینه بارداری دریافت کمک هزینه ازدواج دریافت هزینه های اروتز و پروتز، سمعک، عینک طبی و ویلچر دریافت مستمری ازکارافتادگی، بازنشستگی
کارگر بیمه شده در مقابل کاری که انجام می دهد مزد، کارمزد، حقوق و یا مزایایی به صورت نقدی و یا غیر نقدی دریافت می کند. تمامی این پرداختی ها که به کارگر تعلق می گیرد مشمول حق بیمه تامین اجتماعی خواهد بود مگر در شرایطی خاص. این شرایط خاص به شرح ذیل می باشند:
بازخرید کردن ایام مرخصی، حق شیر، حق همسر، عیدی، حق التضمین، سنوات پایان کار، خسارت اخراج، خسارت اخراج، هزینه های مربوط به ماموریت و سفر و پاداش نهضت سوادآموزی از جمله مواردی است که مشمول حق بیمه تامین اجتماعی نمی شود.
بر اساس استمرار در پرداخت دو نوع پرداخت متداول با عنوان مزایای مستمر و غیر مستمر وجود دارد.
تمامی پرداختی هایی مانند مزد، حقوق، کارمزد و یا هرگونه وجه و مزایا نقدی و غیر نقدی در مقابل کار به شخص بیمه شده پرداخت می شود، مشمول بیمه تامین اجتماعی می شود به جز مواردی که در زیر آمده است:
بازخرید ایام مرخصی حق همسر عیدی حق شیر حق التضمین خسارت اخراج و سنوات پایان کار هزینه سفر و ماموریت پاداش نهضت سوادآموزی.
از دیگر مزایای بیمه تامین اجتماعی امکان دریافت دفترچه درمان به منظور استفاده از خدمات درمانی کلینیکی، پاراکلینیکی و توانبخشی است. به کمک دفترچه درمانی، بیمه شده و افراد تحت تکفل وی می توانند از خدمات و امکانات پزشکی با هزینه های کمتر و یا به صورت رایگان استفاده کنند. خدمات درمانی به صورت درمان مستقیم و غیر مستقیم ارائه می شود.
شیوه مستقیم: بیمه تامین اجتماعی دارای مراکز بهداشتی و درمانی و بیمارستان هایی است که در صورت مراجعه بیمه شده به این مراکز انجام خدمات درمانی و استفاده از امکانات پزشکی برای وی رایگان خواهد بود.
شیوه درمان غیر مستقیم: گاهی ممکن است بیمه شده به هر دلیل از جمله فاصله زیاد تا مراکز درمانی تحت پوشش بیمه نتواند برای درمان به این مکان ها مراجعه کند. بیمه تامین اجتماعی علاوه بر مراکز درمانی تحت پوشش خود با بسیاری از دیگر بیمارستان ها و مراکز خدمات درمانی طرف قرارداد است که بیمه شده می تواند به آن ها نیز مراجعه و از امکانات آن استفاده کند. در این صورت پرداخت بخش اندکی از هزینه های درمانی به عهده بیمه شده است و بخش عمده آن توسط بیمه تامین اجتماعی به مراکز طرف قرارداد پرداخت می شود. اما گاهی به خصوص در مواقع اضطراری پیش می آید که بیمه شده به هیچ یک از این مراکز دسترسی ندارد. در این مواقع بهتر است بیمه گذار به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه و نسبت به درمان خود اقدام کند. اگرچه در این شرایط پرداخت همه هزینه های درمانی باید توسط بیمه شده انجام شود اما پس از طی شدن مراحل درمان، وی می تواند با ارایه مدارک پزشکی، نسخ پزشک و فاکتورهای پرداخت شده، بخشی از هزینه های پزشکی که مطابق با تعرفه هایی که در هیئت وزیران تصویب شده است را دریافت کند.
مزایای مستمر که معمولا در حکم حقوق به کارگران پرداخت می شوند، در چند ماه با حقوق اصلی به حساب بیمه شدگان واریز می شود. حق اولاد، حق مسکن، جذب، مرزی، بدی آب و هوا، شرایط محیط کار، محروم بودن از تسهیلات زندگی، محل خدمت، ایاب و ذهاب، کشیک، نوبت کاری، اشتغال خارج از مرکز از این نمونه به حساب می آیند.
در پرداخت مزایای غیر مستمر روال ثابتی وجود ندارد و امکان دارد هر چند ماه یه مرتبه به حساب کارگران واریز انجام شود. پاداش انجام کار، پاداش انتهایی سال، اضافه کار، عیدی، هزینه تهیه البسه، بهره وری، خسارت اخراج، ماموریت و بازخرید خدمت از نمونه های مزایای غیر مستمر به شمار می روند.
نظر کاربران
