در این آیین نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار میروند:
الف ِـ قانون: قانون اصلاح قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث ـ مصوب 1387
ب ـ بیمه مرکزی: بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران
پ ـ صندوق: صندوق تامین خسارتهای بدنی، موضوع ماده (10) قانون
ت ـ وسیله نقلیه: هر نوع وسـیله نقلیه مـوتوری كه بـر روی زمیـن یا ریل حركت می كند.
ث ـ شخص ثالث زیان دیده: هر شخصی كه به سبب حوادث وسایل نقلیه موضوع قانون دچار زیانهای بدنی یا مالی می شود، وكیل قانونی یا اولیای دم در صورت فوت وی به استثنای راننده مسبب حادثه.
ج ـ خسارت های بدنی: هر نوع دیه یا ارش ناشی از صدمه، شكستگی، نقص عضو، ازکارافتادگی (جزیی یا كلی ـ موقت یا دائم) یا دیه فوت شخص ثالث به سبب حوادث مشمول بیمه موضوع قانون و هزینه معالجه (چنانچه مشمول قانون دیگری نباشد)، به استثنای موارد مندرج در ماده (7) قانون.
چ ـ خسارت های مالی: زیان هایی كه به سبب حوادث مشمول بیمه موضوع قانون به اموال شخص ثالث وارد شود، به استثنای موارد مندرج در ماده (7) قانون.
ح ـ فقدان بیمه نامه: وسیله نقلیه در زمان وقوع حادثه تحت پوشش بیمه موضوع قانون نباشد.
خ ـ بیمه گر: هر یك از شرکتهای بیمه دولتی و غیردولتی كه مجوز فعالیت در رشته بیمه شخص ثالث از بیمه مركزی را دارا می باشند.
د ـ خسارتهای بدنی خارج از شرایط بیمه نامه: هرگونه خسارت بدنی وارد شده به اشخاص ثالث كه بر اساس قوانین و مقررات یا شرایط عمومی بیمه نامه پرداخت آن بر عهده بیمه گر مربوط نباشد. در هر صورت میزان تعهدات بیمه گر نمی تواند كمتر از حداقل الزامات مندرج در قانون باشد.
تبصره ـ شرایط عمومی بیمه نامه مطابق آیین نامه ای كه توسط بیمه مركزی تهیه و به تصویب هیات وزیران می رسد تعیین خواهد شد.
شخص ثالث زیان دیده یا ورثه قانونی وی حق دارد با ارایه مدارك موضوع ماده (3) برای دریافت خسارت بدنی به طور مستقیم حسب مورد به بیمه گر مربوط یا صندوق مراجعه نماید.
ماده3 ـ مدارك لازم برای بررسی و پرداخت خسارت بدنی متعلقه توسط بیمه گر و صندوق حسب مورد به شرح زیر می باشد:
1ـ اصل یا تصویر مصدق گزارش كارشناس راهنمایی و رانندگی یا گزارش مقامات انتظامی یا نظریه كارشناس یا هیئت كارشناسی منتخب مراجع قضایی.
2ـ بیمه نامه شخص ثالث یا هرگونه مدرك دیگری كه حاكی از بیمه وسیله نقلیه مسبب حادثه در زمان وقوع حادثه باشد.
3ـ تصویر گواهینامه رانندگی مسئول حادثه مگر اینكه مشخصات كامل گواهینامه رانـندگی در گـزارش كارشـناس راهنمایی و رانندگی یا پلیس راه درج گـردیده یا اینكه راننده مسئـول حادثه فاقد گواهینامه رانندگی متناسب با نوع وسـیله نقلیه موجد حادثه باشد.
4ـ مدارك شناسایی مصدوم یا متوفی
5 ـ تصویر خلاصه پرونده بالینی مصدوم یا متوفی در صورتی كه در یكی از مراكز درمانی بستری شده باشد.
6 ـ نظریه پزشكی قانونی
7ـ تصویر مدرك شناسایی وسیله نقلیه مسبب حادثه در صورت وجود
8 ـ ارائه مدارك مثبته دایر بر احراز سمت قانونی متقاضی از قبیل قیمومت یا وكالت یا وصایت یا ولایت خاص حسب مورد.
9ـ جواز دفن یا گواهی فوت یا شناسنامه باطل شده متوفی.
تبصره 1- پرداخت خسارت در حوادث منجر به فوت منوط به ارائه گواهی انحصار وراثت خواهد بود.
تبصره 2ـ در صورت فقدان یا انقضاء بیمه نامه، فرار یا عدم شناسایی مسئول حادثه حسب مورد ارائه بیمه نامه وسیله نقلیه مسبب حادثه، مدارك شناسایی وسیله نقلیه مسبب حادثه و یا گواهینامه رانندگی مسئول حادثه برای ارائه به شركت یا صندوق الزامی نیست.
ماده 4ـ اشخاص ثالث زیان دیده در حوادث رانندگی منجر به صدمات بدنی غیر از فوت می توانند برای دریافت پنجاه درصد خسارت بدنی تقریبی، موضوع ماده (16) قانون با ارائه مدارك موضوع ماده (3) مستقیماً به شركت بیمه مربوط یا صندوق مراجعه و خسارت متعلقه را مطالبه و دریافت كنند.
تبصره 1ـ در اجرای ماده (15) قانون، بیمه گر یا صندوق حسب مورد موظف است حداكثر پانزده روز پس از دریافت مدارك لازم، خسارت متعلقه را پرداخت و در صورت وجود نقص در مدارك ارائه شده مراتب را ظرف یك هفته به صورت كتبی به متقاضی اعلام كنند.
تبصره 2ـ بیمه گر یا صندوق حسب مورد موظف است پس از صدور رای قطعی مراجع قضایی و ارایه آن توسط اشخاص ثالث زیان دیده، باقیمانده خسارت متعلقه (موضوع قسمت اخیر ماده 16 قانون) را به شخص ثالث زیان دیده پرداخت كند.
ماده 5 ـ در حوادث رانندگی منجر به فوت، بیمه گر می تواند در صورت توافق با راننده مسبب حادثه یا بیمه گذار و ورثه شخص ثالث، بدون نیاز به رای مراجع قضایی، دیه و دیگر خسارت های بدنی وارد شده را به وی پرداخت كند.
ماده 6 ـ شخص ثالث زیان دیده حق دارد با ارائه مدارك موضوع ماده (7) نسبت به دریافت خسارت مالی اقدام كند.
ماده 7ـ مدارك لازم برای بررسی و پرداخت خسارت مالی توسط بیمه گر مربوط به شرح زیر می باشد:
1ـ بیمه نامه شخص ثالث یا هرگونه مدارك دیگری كه حاكی از بیمه بودن وسیله نقلیه مسبب حادثه در زمان وقوع حادثه باشد.
2ـ اصل یا تصویر مصدق گزارش كارشناس راهنمائی و رانندگی یا پلیس راه یا نظریه كارشناس یا هیات كارشناسی منتخب مراجع قضایی.
3ـ تصویر گواهینامه رانندگی مسئول حادثه، مگر اینكه مشخصات كامل گواهینامه رانندگی در گزارش كارشناس راهنمایی و رانندگی یا پلیس راه درج گردیده یا اینكه راننده مسئول حادثه فاقد گواهینامه رانندگی متناسب با نوع وسلیه نقلیه موجد حادثه باشد.
4ـ تصویر مدرك شناسایی وسیله نقلیه مسبب حادثه در صورت وجود.
5 ـ ارایه مدارك مثبته دایر بر احراز سمت قانونی متقاضی از قبیل قیمومت یا وكالت یا وصایت یا ولایت خاص حسب مورد.
ماده 8 ـ در اجرای ماده (18) قانون، بیمه گر مكلف است در صورت وجود شرایط زیر با دریافت مدارك مذكور در ماده (7) به استثنای بند (2) آن، خسارت مالی زیان دیده را پرداخت كند: الف ـ وسایل نقلیه مسبب حادثه و زیان دیده در زمان وقوع حادثه، دارای بیمه نامه معتبر باشند.
ب ـ خسارت مالی واردشده یا مورد مطالبه شخص ثالث زیان دیده حداكثر تا سقف تعهد مالی مندرج در ماده (4) قانون باشد.
پ ـ بین طرفین حادثه اختلافی وجود نداشته باشد.
ت ـ حادثه رانندگی منجر به خسارت بدنی نشده باشد.
ث ـ وسایل نقلیه مسبب حادثه و زیان دیده هم زمان مورد بازدید كارشناس منتخب بیمه گر مربوط قرار گیرند.
ماده 9ـ میزان خسارت مالی وارد شده به وسیله نقلیه شخص ثالث زیان دیده با توافق بیمه گر مربوط و شخص ثالث زیان دیده تعیین و به صورت نقدی پرداخت خواهد شد. در صورت عدم توافق شخص ثالث با مبلغ خسارت تعیین شده، بیمه گر مربوط موظف است وسیله نقلیه شخص ثالث زیان دیده را در تعمیرگاه مجاز یا تعمیرگاهی كه مورد قبول وی باشد، تعمیر نموده و هزینه های تعمیر را تا سقف تعهدات مالی مندرج در بیمه نامه پرداخت كند.
تبصره ـ در صورتی كه اختلاف طرفین در خصوص میزان خسارت واردشده به وسیله نقلیه به روش مذكور در این ماده و همچنین میزان خسارت وارد شده به سایر اموال (غیر از وسیله نقلیه) حل و فصل نشود، موضوع در کمیسیون حل اختلاف تخصصی، موضوع تبصره ماده (17) قانون مطرح و رسیدگی می شود.
در صورتی كه بیمه گر یا صندوق در مهلت مقرر در این آیین نامه نسبت به پرداخت خسارات متعلقه به شخص ثالث زیان دیده خودداری نمایند، شخص ثالث زیان دیده می تواند موضوع را به بیمه مركزی منعكس و درخواست رسیدگی كند.
تبصره 1ـ بیمه مركزی موظف است ظرف پانزده روز به درخواست متقاضی رسیدگی و در مورد آن اتخاذ تصـمیم نماید. در صورت احراز تخلف توسط بیمه گر مربوط مطابق ماده (28) قانون اقدام خواهد شد. تصـمیم بیمه مركزی برای بیمه گر لازم الاجرا است.
تبصره 2ـ اجرای این ماده نافی حـق مراجعه مستقیم شخص ثالث زیان دیده به مراجـع قضایی یا سایر مراجع صلاحیتدار و طرح دعوی علـیه بیمه گر یا صندوق نخواهد بود. این تصویب نامه در تاریخ 1389/9/27 به تایید مقام محترم ریاست جمهوری رسیده است. بر اساس این گزارش، وزیران عضو كمیسیون امور اجتماعی و دولت الكترونیك در جلسه 21 شهریور 89 بنا به پیشنهاد شماره 62/95078 مورخ 17 مهر 88 وزارت امور اقتصادی و دارایی و به استناد ماده (14) قانون اصلاح قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث ـ مصوب 87 ـ و با رعایت تصویب نامه شماره 246990/ت452ه مورخ 28 اسفند 87 دستورالعمل اجرایی ماده یاد شده را تصویب كردند.
ماده ۱: در این آیین نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:
الف- قانون: قانون اصلاح بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث مصوب ۱۳۸۷-
ب- بیمه مرکزی: بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران
پ -صندوق : صندوق تامین خسارت های بدنی، موضوع ماده (۱۰) قانون
ت -وسیله نقلیه: هر نوع وسیله نقلیه موتوری که بر روی زمین یا ریل حرکت می کند.
ث- هر شخصی که به سبب حوادث وسایل نقلیه موضوع قانون دچار زیان های بدنی یا مالی می شود، وکیل قانونی یا اولیای دم در صورت فوت وی به استثنای راننده مسبب حادثه.
ج -خسارت های بدنی: هر نوع دیه یا ارش ناشی از صدمه، شکستگی، نقص عضو، از کار افتادگی (جزئی یا کلی موقت یا دائم) یا دیه فوت شخص ثالث به سبب حوادث مشمول بیمه موضوع قانون و هزینه معالجه (چنانچه مشمول قانون دیگری نباشد)، به استثنای موارد مندرج در ماده (۷) قانون.
چ- خسارت های مالی: زیان هایی که به سبب حوادث مشمول بیمه موضوع قانون به اموال شخص ثالث وارد شود، به استثنای موارد مندرج در ماده (۷) قانون.
ح- فقدان بیمه نامه: وسیله نقلیه در زمان وقوع حادثه تحت پوشش بیمه موضوع قانون نباشد.
خ- بیمه گر: هر یک از شرکت های بیمه دولتی و غیر دولتی که مجوز فعالیت در رشته بیمه شخص ثالث از بیمه مرکزی را دارا می باشند.
د -خسارت های بدنی خارج از شرایط بیمه نامه: هرگونه خسارت بدنی وارد شده به اشخاص ثالث که بر اساس قوانین و مقررات یا شرایط عمومی بیمه نامه پرداخت آن بر عهده بیمه گر مربوط نباشد. در هر صورت میزان تعهدات بیمه گر نمی تواند کمتر از حداقل الزامات مندرج در قانون باشد.
تبصره
شرایط عمومی بیمه نامه مطابق آیین نامه ای که توسط بیمه مرکزی تهیه و به تصویب هیئت وزیران می رسد، تعیین خواهد شد.
ماده ۲: شخص ثالث زیان دیده یا ورثه قانونی وی حق دارد با ارائه مدارک موضوع ماده (۳) برای دریافت خسارت بدنی به طور مستقیم حسب مورد به بیمه گر مربوط یا صندوق مراجعه نماید.
ماده ۳: مدارک لازم برای بررسی و پرداخت خسارت بدنی مطلقه توسط بیمه گر و صندوق حسب مورد به شرح زیر می باشد:
اصل یا تصویر مصدق گزارش کارشناس راهنمایی و رانندگی یا گزارش مقامات انتظامی یا نظریه کارشناس یا هیئت کارشناسی منتخب مراجع قضائی. بیمه نامه شخص ثالث یا هرگونه مدرک دیگری که حاکی از بیمه وسیله نقلیه مسبب حادثه در زمان وقوع حادثه باشد. تصویر گواهینامه رانندگی مسئول حادثه مگر اینکه مشخصات کامل گواهینامه رانندگی در گزارش کارشناس راهنمایی و رانندگی یا پلیس راه درج گردیده یا اینکه راننده مسئول حادثه فاقد گواهینامه رانندگی متناسب با نوع وسیله نقلیه موجد حادثه باشد. مدارک شناسایی مصدوم یا متوفی. تصویر خلاصه پرونده بالینی مصدوم یا متوفی در صورتی که در یکی از مراکز درمانی بستری شده باشد. نظریه پزشکی قانونی. تصویر مدرک شناسایی وسیله نقلیه مسبب حادثه در صورت وجود. ارائه مدارک مثبته دایر بر احراز سمت قانونی متقاضی از قبیل قیمومت یا وکالت یا وصایت یا ولایت خاص حسب مورد. جواز دفن یا گواهی فوت یا شناسنامه باطل شده متوفی.
تبصره ۱
پرداخت خسارت در حوادث منجر به فوت منوط به ارائه گواهی انحصار وراثت خواهد بود.
تبصره ۲
در صورت فقدان یا انقضاء بیمه نامه، فرار یا عدم شناسایی مسئول حادثه حسب مورد ارائه بیمه نامه وسیله نقلیه مسبب حادثه، مدارک شناسایی وسیله نقلیه مسبب حادثه و یا گواهینامه رانندگی مسئول حادثه برای ارائه به شرکت یا صندوق الزامی نیست.
ماده ۴: اشخاص زیان دیده در حوادث رانندگی منجر به صدمات بدنی غیر از فوت می توانند برای دریافت پنجاه درصد خسارت بدنی تقریبی، موضوع ماده (۱۶) قانون با ارائه مدارک موضوع ماده (۳) مستقیما به شرکت بیمه مربوط یا صندوق مراجعه و خسارت متعلقه را مطالبه و دریافت نمایند.
تبصره ۱
در اجرای ماده (۱۵) قانون، بیمه گر یا صندوق حسب مورد موظف است حداکثر پانزده روز پس از دریافت مدارک لازم، خسارت متعلقه را پرداخت و در صورت وجود نقص در مدارک ارائه شده مراتب را ظرف یک هفته به صورت کتبی به متقاضی اعلام نمایند.
تبصره ۲
بیمه گر یا صندوق حسب مورد موظف است پس از صدور رای قطعی مراجع قضائی و ارائه آن توسط اشخاص ثالث زیان دیده، باقیمانده خسارت متعلقه (موضوع قسمت اخیر ماده ۱۶ قانون) را به شخص ثالث زیان دیده پرداخت نماید.
ماده ۵: در حوادث رانندگی منجر فوت، بیمه گر می تواند در صورت توافق با راننده مسبب حادثه یا بیمه گذار و ورثه شخص ثالث، بدون نیاز به رای مراجع قضایی، دیه و دیگر خسارت های بدنی وارد شده را به وی پرداخت نماید.
ماده ۶: شخص ثالث زیان دیده حق دارد با ارائه مدارک موضوع ماده (۷) نسبت به دریافت خسارت مالی اقدام نماید.
ماده ۷: مدارک لازم برای بررسی و پرداخت خسارت مالی توسط بیمه گر مربوط به شرح زیر می باشد:
بیمه نامه شخص ثالث یا هر گونه مدرک دیگری که حاکی از بیمه بودن وسیله نقلیه مسبب حادثه در زمان وقوع حادثه باشد. اصل یا تصویر مصدق گزارش کارشناس راهنمایی و رانندگی یا پلیس راه یا نظریه کارشناس یا هیئت کارشناسی منتخب مراجع قضایی. تصویر گواهینامه رانندگی مسئول حادثه، مگر اینکه مشخصات کامل گواهینامه رانندگی در گزارش کارشناس راهنمایی و رانندگی یا پلیس راه درج گردیده یا اینکه راننده مسئول حادثه فاقد گواهینامه رانندگی متناسب با نوع وسیله نقلیه موجد حادثه باشد. تصویر مدرک شناسایی وسیله نقلیه مسبب حادثه در صورت وجود. ارائه مدارک مثبته دایر بر احراز سمت قانونی متقاضی از قبیل قیمومت یا وکالت یا وصایت یا ولایت خاص حسب مورد.
ماده ۸: در اجرای ماده (۱۸) قانون، بیمه گر مکلف است در صورت وجود شرایط زیر با دریافت مدارک مذکور در ماده (۷) به استثنای بند (۲) آن، خسارت مالی زیان دیده را پرداخت نماید:
الف- وسایل نقلیه مسبب حادثه و زیان دیده در زمان وقوع حادثه، دارای بیمه نامه معتبر باشند.
ب- خسارت مالی وارد شده یا مورد مطالبه شخص زیان دیده حداکثر تا سقف تعهد مالی مندرج در ماده (۴) قانون باشد.
پ- بین طرفین حادثه اختلافی وجود نداشته باشد.
ت- حادثه رانندگی منجر به خسارت بدنی نشده باشد.
ث- وسایل نقلیه مسبب حادثه و زیان دیده هم زمان مورد بازدید کارشناس منتخب بیمه گر مربوط قرار گیرند.
ماده ۹: میزان خسارت مالی وارد شده به وسیله نقلیه شخص ثالث زیان دیده با توافق بیمه گر مربوط و شخص ثالث زیان دیده تعیین و به صورت نقدی پرداخت خواهد شد.
در صورت عدم توافق شخص ثالث با مبلغ خسارت تعیین شده، بیمه گر مربوط موظف است وسیله نقلیه شخص ثالث زیان دیده را در تعمیرگاه مجاز یا تعمیرگاهی که مورد قبول وی باشد، تعمیر نموده و هزینه های تعمیر را تا سقف تعهدات مالی مندرج در بیمه نامه پرداخت نماید.
تبصره
در صورتی که اختلاف طرفین در خصوص میزان خسارت وارد شده به وسیله نقلیه به روش مذکور در این ماده و همچنین میزان خسارت وارد شده به سایر اموال (غیر از وسیله نقلیه) حل و فصل نشود، موضوع در کمیسیون حل اختلاف تخصصی، موضوع تبصره ماده (۱۷) قانون مطرح و رسیدگی می شود.
ماده ۱۰: در صورتی که بیمه گر یا صندوق در مهلت مقرر در این آیین نامه نسبت به پرداخت خسارات متعلقه به شخص ثالث زیان دیده خودداری نمایند، شخص ثالث زیان دیده می تواند موضوع را به بیمه مرکزی منعکس و درخواست رسیدگی نماید.
تبصره ۱
بیمه مرکزی موظف است ظرف پانزده روز به درخواست متقاضی رسیدگی و در مورد آن اتخاذ تصمیم نماید.در صورت احراز تخلف توسط بیمه گر مربوط مطابق ماده (۲۸) قانون اقدام خواهد شد. تصمیم بیمه مرکزی برای بیمه گر لازم الاجرا است.
تبصره ۲
اجرای این ماده نافی حق مراجعه مستقیم شخص ثالث زیان دیده به مراجع قضایی یا سایر مراجع صلاحیت دار و طرح دعوی علیه بیمه گر یا صندوق نخواهد بود.
نظر کاربران
