یکی از مشکلات مهم و نگران کننده کشورمان در سالیان اخیر بحث بیکاری و فراهم نبودن موقعیت شغلی برای متقاضیان کار است. تلاش های زیادی از جانب مسئولان کشور در جهت رفع معضل بیکاری در مقاطع مختلف و در دولت های گوناگون صورت پذیرفته ولی ما همچنان شاهد فراگیر بودن معضل بیکاری در بین جوانان و متقاضیان کار هستیم که قطعا تبعات و آسیب های اجتماعی و خانوادگی زیادی را به همراه دارد. مفهوم کار و فواید کار در سلامت روحی و جسمی و سازندگی که کار در قدرتمند سازی بنیان جامعه، خانواده و فرد به همراه دارد؛ در مفاهیم دینی و دیدگاه بزرگان تاریخ این مرز و بوم، بسیار مشهود می باشد.
قبل از توضیح بیمه بیکاری و شرایط و مدارک لازم جهت دریافت بیمه بیکاری نیاز است که بدانیم از نظر قانونی بیکار به چه کسی گفته می شود؟ بیمه شده ای که بدون میل و اراده خود بیکار شده، اما آماده به کار باشد را بیکار می نامند. بنابراین بیکاری از طریق ترک کار یا استعفا مشمول بیمه بیکاری نمی باشد. اگر بیمه شده بیکار موقت شناخته شود و یا به دلایلی مانند سیل، زلزله، آتش سوزی بیکار شود، می تواند از مزایای بیمه بیکاری استفاده کند.
کارگران فصلی که در پایان فصل کار اخراج شده اند، مشمول بیمه بیکاری هستند.
حداکثر ظرف ۳۰ روز از بیکاری خود، به واحد کار و امور اجتماعی اطلاع اجتماعی اطلاع بدهد و آمادگی خود را برای اشتغال به کار مشابه اعلام کنند.
مبلغ بیمه بیکاری از روز اول شروع بیکاری پرداخت می شود.
این روزها که حال و روز بنگاه های اقتصادی زیاد تعریفی ندارد، احتمال از دست دادن اجباری شغل هم بیشتر شده است.
آخرین آمارهای اعلامی از طرف سازمان تامین اجتماعی نشان می دهد که مدت اشتغال در شغل اصلی ۱۷.۶ درصد از شاغلان سه تا کمتر از ۶ سال و مدت اشتغال ۱۵ درصد بین ۱۰ تا کمتر از ۱۵ سال بوده است.
نتایج این گزارش آماری حاکی از آن است که بیشترین طول مدت ماندگاری شغلی یک فرد در شغل اصلی بین سه تا کمتر از ۶ سال است که ۱۷.۶ درصد از شاغلان را به خود اختصاص می دهد
از سوی دیگر؛ امنیت شغلی برای آن دسته از اشخاصی که در حوزه های مختلف مشغول به کار هستند نیز، موضوع نگران کننده و دغدغه آوری قلمداد می شود که بایستی فکر و برنامه ریزی مناسبی برای این موضوع در نظر گرفت.
بیمه بیکاری به عنوان راهکاری جهت حمایت از بیکاران قلمداد می شود که طبق شرایط خاصی به اشخاص بیکار تعلق می گیرد
برای تشکیل پرونده بیمه بیکاری، در صورتی که متقاضی بیمه بیکاری با در دست داشتن مدارک لازم برای دریافت بیمه بیکاری و داشتن شرایط دریافت بیمه بیکاری، حداکثر ظرف مدت زمان ٣٠ روز از تاریخ بیکاری به واحد تعاون ،کار و رفاه اجتماعی مراجعه کند و آمادگی خود را برای اشتغال به کار تخصصی خود یا کار مشابه آن اعلام نماید.
در صورتی که متقاضی دریافت بیمه بیکاری نتواند در این بازه زمانی به اداره کار مراجعه کند و موضوع را اطلاع دهد، مراجعه وی بعد از ٣٠ روز با ارائه عذر موجه و با تایید هیات حل اختلاف اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی تا ٣ ماه امکان پذیر خواهد بود.
مفهوم بیمه بیکاری از منظر قانونی این است که فرد تحت نظارت و قانون اداره کار، رفاه و تامین اجتماعی در یک مجموعه شاغل باشد و بدون رضایت و اراده اش توسط کارفرما اخراج شود.
در این مواقع تا زمانی (محدود) که فرد بیکار شده در مجموعه ای تحت قانون اداره کار مشغول به اشتغال شود؛ مشمول بیمه بیکاری اداره کار شده و حقوق ماهیانه دریافت می نماید. مدت زمان پرداخت بیمه بیکاری طبق قوانین اداره کار دارای محدودیتی زمانی می باشد. طبق قانون اداره کار؛ افراد مجرد تا سقف ۳۶ ماه و افراد متاهل تا سقف ۵۰ ماه می توانند از حقوق بیمه بیکاری برخوردار باشند.
نکته حائز اهمیت در خصوص ماههایی که شخص بیکار از حقوق بیمه بیکاری استفاده می نماید این است که؛ این مدت زمان جزو سوابق بیمه ای شخص مربوطه به حساب می آید.
برای دریافت بیمه بیکاری متقاضی بیمه می بایست مدارکی را به اداره کار و تعاون ارائه دهد، مدارک بیمه بیکاری عبارتند از:
اصل و کپی یکسال آخر قرارداد کار یا رای صادر شده
عکس ۴*۳ جدید (۴ قطعه)
اصل و کپی مدرک تحصیلی یا مدرک فنی
اصل و کپی تمام صفحات شناسنامه
اصل و کپی کارت ملی
اصل و کپی گواهی کار از شرکت
اصل و کپی کارت پایان خدمت (فقط برای آقایان)
کپی صفحه اول دفترچه بیمه
مدت پرداخت بیمه بیکاری بستگی به سابقه پرداخت حق بیمه دارد اما در نهایت مدت آن برای مجردان از ۳۶ ماه و متاهلین از ۵۰ ماه بیشتر نخواهد شد.
استثناء: افراد مسن مشمول قانون بیکاری که در زمان بیکار شدن ۵۵ سال یا بالاتر دارند و سابقه پرداخت ۱۰ سال حق بیمه دارند، می توانند تا رسیدن به سن بازنشستگی از بیمه بیکاری استفاده کنند.
در بالا با مفهوم کلی بیمه بیکاری آشنا شده اید. حال نوبت آن فرا رسیده که به صورت شفاف و روان شما را با شرایط و ضوابط پر اهمیت استفاده از بیمه بیکاری آشنا نماییم.
اگر بخواهیم فهرستی از این شرایط را بیان نماییم؛ می توانیم داشته باشیم:
شخص بیکار شده بایستی تحت قانون اداره کار، رفاه و تامین اجتماعی استخدام و بیمه شده باشد تا امکان برخورداری از بیمه بیکاری را در اختیار داشته باشد.
تابعیت جمهوری اسلامی ایران برای شخص بیکار شده الزامی است و افرادی که تبعه ی کشورهای دیگر می باشند؛ نمی توانند از بیمه بیکاری اداره کار بهره مند شوند.
شخص بیکار شده نبایستی از کار افتاده محسوب شود. موضوع از کار افتادگی بر اساس تشخیص پزشک معتمد و در چارچوب روندی قانونی بررسی می شود.
بازنشستگی یا مستمری بگیری توسط افراد، ممانعت در خصوص دریافت حقوق بیمه بیکاری را در پی دارد.
شخص بیکار شده بایستی دارای حداقل ۶ ماه سابقه بیمه در پرونده خود باشد تا بتواند از بیمه بیکاری بهره مند شود.
نکته۱: در برخی از موارد دیده شده است که؛ حداقل مدت زمان سابقه بیمه ای، به میزان ۱۲ ماه نیز افزایش یافته است.
نکته ۲: لازم به ذکر است که در برخی از موارد استثنایی همچون؛ سیل، زلزله، جنگ، آتشفشان و مدت زمان خاصی برای سابقه بیمه شخص بیکار شده لحاظ نمی شود و حتی یک روز سابقه بیمه نیز، امکان بهره مندی از حق و حقوق بیمه بیکاری را برای شخص به همراه دارد.
طبق قانون اداره کار؛ شخص بیکار شده بایستی ظرف مدت زمان ۳۰ روز از تاریخ بیکار شدن، به اداره کار مراجعه نموده و مراتب را اطلاع داده و اعلام آمادگی خود را در خصوص مشغول شدن در مجموعه کاری دیگر، به اطلاع این اداره برساند.
نکته: در بسیاری از موارد دیده شده است که وکیل اداره کار گروه وکلای یاسا؛ با استفاده از شرایط حقوقی برقرار در خصوص بیمه بیکاری، پس از مدت زمان ۳۰ روز نیز پرونده بیمه بیکاری شخص بیکار شده را وارد روند قانونی کرده است.
حتما به صورت غیر ارادی بیکار شده باشد.
بازنشسته یا مستمری بگیر نباشد.
بیمه شده حداقل ۶ ماه سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد قبل از بیکار شدن.
بیمه شده حداقل یک سال سابقه بیمه در آخرین کارگاه داشته باشد
بیمه شدگانی که به دلیل حوادثی مانند سیل، زلزله، آتش سوزی بیکار شدند نیاز به داشتن حداقل سابقه بیمه ندارند و بیمه بیکاری را دریافت خواهند کرد.
میزان پرداخت مقرری بیمه بیکاری ۵۵ درصد متوسط حقوق و دستمزد بیمه شده است که براساس تعداد افراد تحت تکفل تا ۴ نفر و هر نفر ١٠ درصد قابل افزایش است، مشروط بر آن که از حداقل دستمزد همان سال که توسط شورای عالی کار تعیین می شود، کمتر نباشد و از ٨٠ درصد حقوق بیمه شده نیز بیشتر نباشد.
پاسخ به این سوال را در چارچوب موارد ذیل عنوان می نماییم:
اشتغال به کار فرد بیکار شده؛ منجر به لغو بیمه بیکاری و قطع شدن پرداخت حقوق مربوط به بیمه بیکاری می شود.
امتناع و قبول نکردن فرصت های شغلی پیشنهادی اداره کار از جانب شخص بیکار شده بدون توجیه و دلیل منطقی؛ سبب لغو بیمه بیکاری شده و پرداخت حقوق شخص قطع می شود.
فوت شخصی بیکار شده منجر به لغو بیمه بیکاری می شود. البته حق و حقوق همسر و اولاد متوفی در چارچوب قانونی دیگر پرداخت می شود.
در صورتی که اثبات شود، ادعا و دلایل شخص بیکار شده به منظور دریافت بیمه بیکاری و حقوق کذب می باشد؛ حقوق بیمه بیکاری شخص مربوطه قطع خواهد شد.
بدیهی است که؛ با اتمام مدت زمان قانونی پرداخت حقوق بیمه بیکاری، دوره بیمه بیکاری شخص بیکار شده به اتمام می رسد و دیگر حقوقی در خصوص بیمه بیکاری برای وی واریز نخواهد شد.
فردی که از مستمری ازکارافتادگی جزیی استفاده می کند همزمان می تواند از مقرری بیمه بیکاری نیز بهره مند شود.
بیمه شده دوباره به کار اشتغال یابد. بیمه شده از قبول شغل مشابه پیشنهادشده خودداری کند. بیمه شده مستمری بازنشستگی دریافت کند و یا دچار از کار افتادگی کلی شود. مدت زمانی که بیمه بیکاری به او تعلق می گیرد، پایان یابد. بیمه شده فوت کند. بیمه شده بدون دلیل موجه از شرکت در دوره های کارآموزی خودداری کند.
سابقه ی بیمه
مدت زمان پرداخت حقوق بیکاری
برای افراد مجرد
برای افراد متاهل
۶ تا ۲۴ ماه
۶ ماه
۱۲ ماه
۲۵ تا ۱۲۰ ماه
۱۲ ماه
۱۸ ماه
۱۲۱ تا ۱۸۰ ماه
۱۸ ماه
۲۶ ماه
۱۸۱ تا ۲۴۰ ماه
۲۶ ماه
۳۶ ماه
۲۴۱ ماه به بالا
۳۶ ماه
۵۰ ماه
نظر کاربران
