در جوامع انسانی، خانواده به گروهی از افراد گفته می شود که با یکدیگر از طریق هم خونی، تمایل سببی، و یا مکان زندگی مشترک وابستگی دارند. خانواده در بیشتر جوامع ، نهاد اصلی جامعه پذیری کودکان است. انسان شناسان به طور کلی نهاد خانواده را این طور طبقه بندی می کنند : مادرتباری (مادر و فرزندان او)، زناشویی (زن و شوهر، و فرزندان. که خانواده هسته ای نیز خوانده می شود)، و خانواده گسترده یا هم خونی که در آن پدر و مادر و فرزندان با دیگران مثلا خویشاوندان در مکان مشترکی زندگی می کنند. همچنین در برخی جوامع مفاهیم دیگری از خانواده وجود دارد که روابط سنتی خانواده را کنار گذاشته اند. خانواده به عنوان یک واحد اجتماعیِ جامعه پذیری ، در جامعه شناسی خانواده مورد بررسی قرار می گیرد. تبار شناسی رشته ای است که دودمان های خانوادگی را در تاریخ مطالعه می کند. همچنین اقتصاد خانواده در علم اقتصاد بررسی می شود.
1 : خویشاوندی رضاعی نوعی نسبت خانوادگی است که با شیر خوردن نوزاد از زنی که مادر طبیعی او نیست، حاصل می شود.
تأثیر این نوع قرابت فقط در منع ازدواج میان خویشان رضاعی است و آثار دیگر قرابت نسبی مانند ارث بردن و انفاق در آن مطرح نیست. این نوع از خویشاوندی مخصوص حقوق اسلامی و و کشورهای مسلمان نشین است و پیشینه آن به سنت های اعراب پیش از اسلام می رسد. پس از اسلام نیز این نوع از خویشاوندی تأیید شد و هم اکنون نیز در قوانین کشورهای اسلامی (حتی قانون مدنی ترکیه که ترجمه قانون مدنی سوئیس است) به رسمیت شناخته شده است.
2 : رضاع (با فتح یا کسر ر) به معنای شیر دادن و مکیدن شیر از پستان و رضاعی به معنای همشیر است و در گفتار بیشتر کلمات برادر و خواهر (یا پدر و مادر) همشیر یا شیری به کار می رود.
آیه ۳۳ سوره نساء در بیان زنانی که ازدواج با آنان ممنوع است ، می گوید: ...و امهاتکم اللاتی ارضعنکم و اخواتکم من االرضاعة البته این آیه فقط ممنوعیت نکاح با مادر و خواهر رضاعی را بیان کرده اما در احادیث و اخبار دامنه خویشان رضاعی گسترش یافته و به عمو و عمه و دائی و خاله و اجداد و نوادگان نیز می رسد. در این زمینه حدیث معروفی از محمد است که می گوید : یحرم من الرضاع ما یحرم من النسب یعنی رضاع از حیث حرمت نکاح در حکم نسب است. این حرمت برای ازدواج با خویشاوندان رضاعی همسر شخص نیز وجود دارد.
3 : هر نوع شیرخوردنی ایجاد قرابت رضاعی نمی کند. قانون مدنی ایران بر پایه فقه امامیه پدیدآمدن آن را مشروط به این کرده است که :
شیر زن ناشی از تولد فرزند حاصل ازدواج (مشروع) او باشد. شیر مستقیماً از پستان مکیده شود.
طفل یک شبانه روز و یا ۱۵ دفعه متوالی شیر کامل خورده باشد. بدون آن که در بین آن شیر زنی دیگر یا غذای دیگری را خورده باشد . شیرخوردن طفل پیش از تمام شدن دو سال او باشد.
4 : طفل شیر یک زن و یک شوهر را خورده باشد. یعنی اگر یک زن یک دختر و یک پسر رضاعی داشته باشد و به هر یک از آن ها از شیر متعلق به دو شوهر متفاوت داده باشد، آن پسر و دختر برادر و خواهر نیستند. همچنین است اگر فرزندی در یک روز از شیر دو زن یک شوهر بخورد که در این صورت نیز فقط شوهر پدر رضاعی او محسوب می شود.
اگر زنی غیر از مادر بچه به بچه شیر بدهد بین زن و بچه قرابتی به وجود می آید که از جهت حرمت نکاح مثل قرابت نسبی است.
شرایط :
1 : شر زن باید از حمل مشروع ناشی شده باشد یعنی بارداری زنی که به این بچه شیر داده مشروع باشد اگر ناشی از زناست قرابت ایجاد نمی کند.
اگر بخواهیم تقسیم کنیم یا طفل مشروع است که تمام آثار قانونی نسب بر ان بار می شود یا ناشی از زناست که قاعدتا اثری بر آن مترتب نیست چون نامشروع است یا ناشی از شبهه است.طفل ناشی از شبهه هم نامشروع است و غیر قانونی است ولی فرق آن با زنا در این است که در زنا طرفین عالمند به اینکه این رابطه نامشروع است اما در شبهه جاهلند زمانی جهل حکمی است زمانی جهل موضوعی.
مثلا نمی داند که با خواهر رضاعی اش نمی تواند ازدواج کند یا نمی داند با زنی که در عده است نمی تواند ازدواج کند چون جاهل است قانون این فرزند را در حکم شبهه می داند.
مثلا فردی زن دارد به گمان اینکه با فردی که دارد نزدیکی می کند زنش است نزدیکی می کند بعد معلوم می شود خواهر دو قلوی زنش بوده است. در حقوق ما قانونگذار این طفل را در حکم طفل مشروع می داند یعنی این بچه از پدر و مادر ارث می برد باید نفقه اش را بدهند حضانتش با پدر و مادر است در واقع مثل طفل کاملا مشروع است منتها اصطلاحا می گوییم نسب ناشی از شبهه.
2 : شیر زن باید مستقیما از پستان زن مکیده شود اگر برایش شیر دوشیدن و بردن قبول نیست.
3 : بچه باید حد اقل یک شبانه روز شیر خورده باشد یا 15 دفعه متوالی شیر کامل خورده باشد بدون اینکه چیز دیگر یا شیر دیگر خورده باشد.
4 : شیر خوردن قبل از اتمام دو سالگی باشد.
5 : شیری که خورده است از یک زن و شوهر باشد .
5 : اگر مردی دو زن دارد هفت بارش را زن بزرگ به بچه شیر بدهد هشت باز زن کوچک اینجا قرابت ایجاد نمی شود. اگر زنی به دو بچه شیر بدهد به دو همسایه به همسایه اولی از علی شیر داده به همسایه دوم از رضا این دو خواهر و برادر نمی شوند ولی بچه های این زن محسوب می شوند. یک زنی بچه کوچک داره مثلا بچه های محل را شیر می دهد اگر این زن شوهر واحد داشته باشه همه بچه ها با هم خواهر و برادر می شوند و نمی توانند با هم ازدواج کنند یعنی همه اینها با هم خواهر و برادر می شوند.
شرایط قرابت رضاعی / نتیجه گیری : پس معیار ما می شود طبقات و درجات قرابت نسبی یعنی همان کسانی که به واسطه نسب بر انسان حرام می شوند به واسطه رضاع هم حرام می شوند..
نظر کاربران
