مدت حضانت

مراتب حضانت

1. حضانت پسر در مدت دو سالى كه شیر مى خورد با مادر اوست .

2. پس از آنكه دو سال پسر تمام شد حق حضانتش تا زمان بلوغ با پدر اوست.

3. حضانت دختر تا هفت سالگى با مادر اوست .

4. پس از آنكه دختر هفت ساله شد حضانتش با پدر اوست.

5. دخترى كه پدر ندارد حق حضانتش تا زمان بلوغ با مادر اوست .

حضانت مادر :

1- مادر در صورتى مى تواند حضانت فرزند را بر عهده بگیرد كه داراى این شرط باشد :

آزاد ، مسلمان ، عاقل، مورد اعتماد

2- بهتر است كودك را تا هفت سالگى در حضانت مادر باقى گذراند ، هر چند پسر باشد.

3- در حضانت مادر نسبت به كودكى كه دو سالش تمام نشده، فرقى نیست كه مادر خودش كودك را شیر دهد یا دیگرى او را شیر دهد.

4- مادر كودك مجاز است كه حضانت او را بپذیرد یا نپذیرد.

حضانت دیگران :

پس از مرگ پدر و مادر، حضانت كودك به ترتیب اولویت بر عهده افراد زیر است :

1- جد پدرى كودك

2- وصى پدر یا وصى جد پدرى

3- نزدیكترین خویشان كودك بر مبناى مراتب ارث

4- افرادى كه حضانت كودك به آنها مى رسد اگر در مرتبه ارث با هم یكسان باشند و بر سر حضانت میان آنها مشاجره شود، باید به قید قرعه یكى از ایشان انتخاب شود

اسقاط حق حضانت :

1. حضانت كننده مى تواند حق حضانت متعلق به خود را روز به روز ساقط كند.

2. اگر مادر براى شیر دادن فرزندش مزدى بیش از مزد دایه بخواهد و پدر كودك او را به دایه بسپارد، حق حضانت مادر نسبت به كودك ساقط نمى شود.

3. در موارد زیر حق حضانت مادر ساقط شده به پدر میرسد :

الف- مادر كودك از حضانت فرزندش خود دارى كند، كه در این صورت حاكم شرع پدر را براى حضانت او مجبور مى كند.

ب- مادر شیعه نبوده و پدر شیعه باشد.

ج- مادر كودك دیوانه شود.

د- مادر حق حضانت خود را ساقط كند.

ه- مادر كه حق حضانت بر عهده اوست پس از طلاق با دیگرى ازدواج كند.

و - مادر كودك در مدت حضانت بمیرد.

4. حضانتى كه به پدر تعلق دارد پس از مرگ وى، به مادر مى رسد.

حضانت كودك بى سرپرست :

1. تكفل مخارج و تربیت صحیح اسلامى كودكان بى سرپرست بسیار خوب است ولى اگر خطرى آنها را تهدید نكند واجب نیست .

2. كودكى كه پیدا مى شود اگر در معرض تلف بوده و نجاتش وابسته به گرفتن او باشد، بر یابنده واجب كفایى است كه او را گرفته و نگه دارد. در اختیارگرفتن و نگه داشتن او فرقى نیست كه نوزاد باشد یا ممیز.

در صورتى كه نجاتش وابسته به نگه داشتن او توسط شخص یابنده نباشد گرفتن كودك بر یابنده مستحب است.

3. پس از آنكه یابنده كودك را در اختیار خود گرفت واجب است یا خودش او را نگه دارى و تربیت كرده و به امورش رسیدگى كند، و یا شخص دیگرى را به این كار بگمارد. تا زمانى كه اولیاى كودك پیدا نشده اند یابنده او براى حضانت و تربیتش از هر كسى سزاوارتر است .تا زمانى كه كودك تحت حضانت و سرپرستى یابنده است هیچ كس حق ندارد بچه را از او بگیرد.

4. اگر همراه كودك پیدا شده اموالى باشد كه بیش از حد نیاز اوست، یابنده مى تواند آن اموال را با اذن حاكم شرع یا وكیل او براى مخارج كودك هزینه كند. اگر در هزینه كردن اموالى كه همراه كودك بوده اذن گرفتن از حاكم شرع یا وكیلش ممكن نباشد باید از مؤمنان عادل اجازه بگیرد و در صورتى كه به ایشان نیز دسترسى نداشته باشد مى تواند اموال كودك را براى مخارج او هزینه كند و ضامن نیست . در صورتى كه كودك مالى همراه نداشته باشد، یابنده مى تواند از اموال خود، یا با زكات یا كمك گرفتن از دیگران مخارج او را بدهد

5. اگر همراه كودك مالى نباشد و كسى هم یافت نشود كه مخارج او را بدهد یابنده باید مخارج او رابپردازد و در این صورت اگر قصد پس گرفتن مخارج او را داشته باشد، مى تواند پس از بلوغ كودك آنها را پس بگیرد ولى اگر قصد پس گرفتن مخارج او را نداشته است نمى تواند پس بگیرد.

6. اگر راههایى براى فراهم كردن هزینه كودك وجود داشته باشد، و یابنده خودش نفقه او را بدهد، پس از بلوغ كودك نمى تواند آن هزینه ها را از او بخواهد هر چند از اول قصد گرفتن هزینه ها را داشته باشد.

7. اگر ولى كودك پیدا شود، حضانت او به ولیش منتقل مى شود و در صورتى كه ولى كودك را از یابنده در خواست كند، بر یابنده واجب است كه كودك را به او تحویل دهد.