در ظاهر امر به نظر می رسد عنوان فوق موضوع دقیقی نباشد. چرا که مربوط به دو قرارداد جداگانه است. از یک طرف ارسال کننده کالا ضمن عقد قرارداد با حمل کننده ای، درمقابل کرایه ای مشخص، محموله ای را در اختیار او قرارداده تا درمقصد به دریافت کننده معلومی تحویل دهد
با توجه به سالنامه آماری حمل و نقل جاده ای که همه ساله توسط دفتر آمار و خدمات ماشینی سازمان حمل و نقل پایانه های کشور انتشار می یابد سالانه بیش از ۲۰۰ میلیون تن کالا در سطح کشور از طریق حمل جاده ای و با خرید بیمه مسئولیت متصدیان حمل و نقل بیمه و جا به جا می گردد که بر حسب نوع کالا در ۹ گروه شامل محصولات کشاورزی و دامی، فلزی، معدنی، ساختمانی، صنایع سبک، ماشین آلات،شیمیایی، کاغذ و چوب، چرم و پوشاک و متفرقه و خرده بار طبقه بندی گردیده اند.
با توجه به تنوع و میزان حجم بسیار بالای جابه جایی بار قاعدتا ریسک ها و خطرات زیادی در حین حمل و جابجایی کالاها رخ خواهد داد که مسئولیت جبران خسارات ایجاد شده به کالای مورد حمل را باید شرکت های متصدی حمل و نقل بعهده گرفته و جبران خسارت نمایند. در نتیجه مسئولیت مدنی مدیران شرکت های حمل و نقل،نسبت به جبران خسارتهای احتمالی بیمه نامه ای بنام بیمه مسئولیت متصدیان حمل و نقل طراحی گردیده است که شرکت های حمل و نقل با خرید این بیمه نامه کلیه مسئولیت های خود را بیمه نموده و ریسکهای خود را به شرکت بیمه ایران منتقل می نماید.
از سوی دیگر ارسال کننده یا دریافت کننده محموله ای با بیمه گر قرارگذاشته، درمقابل حق بیمه ای که می پردازد چنانچه محموله طبق شرایط وقواعد مندرج دربیمه نامه، تلف شد یا آسیب دید یا متحمل هزینه ها یی شد، بیمه گر خسارت وارده و هزینه ای یادشده راجبران نموده و درپاره ای موارد خسارت وارد به اشخاص ثالث را نیز جبران کند. اما خوب که دقت کنیم خواهیم دید که این دوقرارداد به ظاهر جدا ازهم، حلقه وصلی دارند وآن حلقه وصل ارسال کننده یا گیرنده محموله است. حال اجازه دهید جزییات وپیوستگی این دو قرارداد را بیشترمورد بررسی قراردهیم.
بیمه نامه باربری برای این طراحی شده تا منافع ارسال کننده محموله را حفظ کند. بدین ترتیب بیمه نامه مذکور ضمن رعایت شرایط ومقررات آن که البته استثنائات بیمه نامه هم بخشی از آن است، تلف شدن یا آسیب دیدن فیزیکی مورد بیمه را که ناشی از یک عامل خارجی باشد، تحت پوشش قرار می دهد. در اینجا نیازی نیست ثابت کنیم که حمل کننده درمقابل این بیمه نامه مسئول است.
اعلام ارزش محموله به حمل کننده، مشابه اعلام ارزش محموله، به منظورخرید بیمه نامه باربری نیست. درغیاب بیمه نامه تمام خطر محموله، اگر ادعایی برعلیه حمل کننده وجود داشته باشد، ارسال کننده باید ثابت کند که محموله مادامی که درکنترل واختیارحمل کننده بوده، تلف شده یا آسیب دیده است. بنابراین حمل کننده مسئول جبران خسارت است. البته این موضوع زمان بر و دشوار است. ازطرفی حمل کننده، فقط خساراتی را جبران می کندد که درمقابل آن مسئول باشد. بعنوان مثال خساراتی را که ناشی از بلایای طبیعی یا فورس ماژورباشد جبران نخواهد کرد. اما بیمه نامه تمام خطرمحموله،پاسخگوی این خسارات خواهد بود و بیمه گذار وظیفه ندارد تقصیرمتصدیی حمل ونقل را برای خسارات وآسیب هایی که درجریان سفر و مادامی که محموله در اختیار حمل کننده بوده را اثبات کند.
متصدی حمل و نقل کسی است که در مقابل دریافت اجرت، اشیاء و کالاهای صاحبان کالا را به مقصد مورد نظر بعهده می گیرد.
سالم رساندن کالا به مقصد و تحویل آن به گیرندگان بطور سالم به همان نحو که تحویل گرفته است از مسئولیت های سنگین شرکت های حمل و نقل می باشد و چنانچه خساراتی مانند: تلف یا گم شدن ،سرقت کلی کالا، سرقت جزئی کالا، عدم تحویل تمام یا بخشی از محموله به گیرنده، کسری و ریزش و نشت کالا در صورتیکه مراقبت های لازم از نظر عدل بندی و دسته بندی از طرف فرستنده کالا بعمل آمده ولی این کسری در جریان حمل اتفاق افتاده باشد و کلیه حوادث و وقایعی که به دنبال عدم رعایت اصول، ضوابط و مقررات،بی احتیاطی،بی مبالاتی و بی دقتی، عدم مهارت و نقص فنی پیش آمده که موجب ضرر و زیان به کالای مورد حمل گردد از دیگر وظایف و مسئولیت های شرکت های حمل و نقل می باشد.
با خرید بیمه مسئولیت متصدیان حمل و نقل قرارداد بیمه حمل و نقل بمدت یکسال می باشد و برای سالهای بعد با موافقت شرکت حمل و نقل وشرکت بیمه قابل تمدید است مگر آنکه طرفین حداقل یکماه قبل از انقضاء مدت، نظر خود را مبنی بر عدم تمایل به ادامه قرارداد بصورت کتبی به طرف دیگر اعلام نمایند.
با خرید بیمه مسئولیت متصدیان حمل و نقل در صورت وقوع خساراتی که مستقیما ناشی از عوامل زیر باشند. بیمه گر متعهد جبران خسارات وارده به کالای مورد حمل و بر اساس ارزش روز کالای خسارت دیده و حداکثر تا ارزش بیمه شده خواهد بود.
نکته مهم برای مدیران شرکت های حمل و نقل:
چنانچه در زمان حمل هر محموله ای با هدف کم کردن حق بیمه،ارزش کالا کمتر از ارزش واقعی بیمه گردد در زمان بروز از ماده ۱۰ یا همان قاعده نسبی استفاده می گردد و در این مواقع مدیران شرکت های حمل و نقل باید مابقی مبلغ خسارت را خود پرداخت نمایند.
بعلاوه، و درکمال تعجب، اعلام ارزش محموله به حمل کننده ممکن است هزینه هایی بیشتر ازحق بیمه ای که برای بیمه کردن محموله می پردازیم درپی داشته باشد. بیمه نامه حمل ونقل محموله نمی تواند بیمه نامه مشروط و مازاد بیمه نامه مسئولیت متصدی حمل ونقل باشد. ارزش مورد بیمه در بیمه محموله باید با درنظر گرفتن ارزش کامل فاکتور، هزینه حمل و نقل، حق بیمه، وهرگونه هزینه های متعارف دیگر به علاوه ۱۰ درصد محاسبه شود (لطفاً رجوع کنید به ماده ۵ شرایط عمومی بیمه حمل ونقل). ضمناً درنظرداشته باشید: طبق عرف رایج دربرآورد خسارت بیمه باربری، خسارت وارد به محموله براساس ارزش محموله درمقصد(بند ۱ ماده ۲۲ قانون بیمه ایران ) یا مبلغ بیمه شده مندرج دربیمه نامه (هرکدام کمتر باشد) محاسبه می شود.
رعایت موضوعات فوق الذکربه ارسال کننده وگیرنده محموله اطمینان می دهد که درمقابل هرگونه خسارت بیمه شده، دارای تامین کامل خواهند بود. اما اگر مبلغ بیمه فقط بخشی از ارزش واقعی محموله باشد، آنگاه فرض براین است که بیمه گذارهم درجبران بخشی ازخسارت شریک است و خسارت براساس ماده ۱۰ قانون بیمه به تناسب مبلغ بیمه شده به قیمت واقعی مال جبران خواهد شد.
۱ مسئولیت بیمه گذار ناشی از تصادف وسیله نقلیه
۲ مسئولیت بیمه گذار ناشی از واژگونی وسیله نقلیه
۳ مسئولیت بیمه گذار ناشی از پرتاب شدن کالا از روی وسیله نقلیه
۴ مسئولیت بیمه گذار ناشی از حادثه آتش سوزی و انفجار
۵ مسئولیت بیمه گذار ناشی از سرقت کلی محموله
۱ خسارت ناشی از سرقت جزئی یا بخشی از کالا
۲ سرقت کلی و جزئی کالا ناشی از خیانت در امانت راننده یا کمک راننده
۳ خسارت ناشی از آبدیدگی
۴ خسارت ناشی از تخلیه و بارگیری
۵ جعل و تزویر اسناد و خیانت در امانت و هر نوع عمل عمد یا مجرمانه راننده و یا کمک راننده وسیله حمل
نکته : پوشش های تبعی بصورت اختیاری و به درخواست بیمه گزار و موافقت بیمه گر با پرداخت حق بیمه اضافی قابل ارائه می باشد .
در حال حاضر بیمه نامه مسئولیت مدنی متصدیان حمل و نقل داخلی با توجه به نحوه عرضه بیمه نامه بصورت انفرادی یا گروهی ارائه می گردد.
ارائه بیمه نامه بصورت گروهی: بیمه نامه بصورت گروهی معمولا با انجمن صنفی حمل و نقل شهرستان ها و استـان ها و حتی تعداد معیـن شرکت حمل و نقل منعقـد میـگـردد که در این نـوع قـرارداد در بیمه نامه مسئولیت متصدیان شرکت هـای حمل و نقل میتوان با توجه به شرایط فوق خدمات بسیار مناسب تری نسبت به قراردادهای انفرادی ، اعم از ارائه نرخ و شرایط مناسب تر، پوشش بیمه ای مناسب تر، تمرکز در سرعت پرداخت خسارت در زمان کوتاه تر و همچنین تسهیل در امور پـرداخت خسارتی را ارائـه نمود.که این نوع قــرارداد بهترین نوع قرارداد برای شـرکت های حمل و نقل میباشد که خدمات و ســرویس ایــده آل تری دریافت خواهند نمود
نظر کاربران
