همه ما زنان ،در هر سنی نیاز به پشتوانه مالی قوی داریم. چه دختر جوان باشیم ،چه زنی جا افتاده و یا زنی پا به سن گذاشته. همواره در پی ایجاد یک پس انداز و سرمایه ای برای خود هستیم. فارغ از ثروت همسر یا موقعیت مالی و شغلی او ، ما در پی یافتن یک سرمایه ای مستقل برای خود هستیم. سرمایه ای مطمئن و محکم. البته در زندگی ممکن است مشکلاتی غیرقابل پیش بینی پیش بیاید که در این مقاله به فوت همسر و بیوه شدن زنان و مطلقه شدن و مشکلات مالی و اجتماعی ناشی از آن می پردازیم.
طی سال های گذشته از طرح ها و برنامه های زیادی یاد شده که هدف از هر کدام شاید دادن این اطمینان خاطر به زنان خانه دار بوده است که می توانند بخشی از دغدغه آینده خود و تامین هزینه ها را حل کنند. ایده هایی که هیچ کدام بر مسند عمل تکیه نزده، مصداق این امر بیمه زنان خانه دار است که ۱۴ بهار را به خود دیده بدون اینکه به قاعده ای قابل اجرا تبدیل شود. طی این سال ها تنها شاید بیمه های خصوصی و خویش فرما بوده اند که مجالی برای این اطمینان خاطر فراهم آورده اند. راهکارهایی که هزینه بالای عضویت در آن خود دغدغه دیگری بوده که مانع از ادامه این مسیر برای زنان خانه دار شده است.
بیوه بودن یک مشکل اجتماعی تلقی نمی شود. زنی که دارای تحصیلات و شغل بوده و اکنون بیوه شده است با دختری که هرگز ازدواج نکرده، تفاوتی ندارد و همانطور که به دختری که ازدواج نکرده بیوه گفته نمی شود، به زن مطلقه و زنی که همسر خود را از دست داده است نیز نباید بیوه گفته شود. می توان گفت تنها حدود ۱۰ درصد از زنانی که همسر خود را از دست داده اند، بار دیگر ازدواج می کنند. زیرا اغلب زنان بیوه به ویژه زنانی که بر اثر فوت همسر خود را از دست داده اند، تمایلی به ازدواج مجدد نداشته و از طرفی شانس ازدواج مجدد برای آنها وجود ندارد.، به خصوص زنانی که در سنین بالا هستند و فرزند دارند.
در این میان بهره مندی زنان خانه دار از تعهدات قانونی تامین اجتماعی شاید قابل تحقق ترین ایده و راه حل برای رفع نگرانی زنانی باشد که نه شغلی دارند و نه درآمدی که بتوانند از طریق آن هزینه بیمه شرکت های خصوصی را بپردازند. اما اینکه آیا به واقع بزرگترین سازمان متولی پوشش بیمه در کشور چنین شرایطی را فراهم آورده است یا خیر، پرسشی است که باید آن را از زبان متولیان سازمان مذکور شنید.
ماجرای بیمه زنان خانه دار به حدود ۹ سال پیش بازمی گردد، پرونده ای که در دولت های مختلف بارها و بارها با این مضمون که از سوی دولت در دست بررسی است، باز و بسته شد اما در نهایت به جایی نرسید. دولت نهم با لغو این طرح آب پاکی را ریخت و خیال همه را راحت کرد و از سوی دیگر سازمان بهزیستی کشور هم که متولی انجام این کار بود یکباره اعلام کرد که تمام زنانی که طی ۵ سال با پرداخت حق بیمه ماهانه زیر پوشش این طرح قرار گرفته اند، از این پس نمی توانند در انتظار مزایای این نوع بیمه باشند. زنان شرکت کننده در این طرح نسبت به رفتار سازمان بهزیستی و لغو یکباره بیمه زنان خانه دار اعتراض کردند، اما اعتراض شان از سوی مسئولان سازمان بهزیستی، مرکز امور زنان و دیگر مسئولان با بی اعتنایی روبرو شد و این زنان نتوانستند حق و حقوق شان را به دست آورند.
مشکل عمده زنان بیوه عدم تمکن مالی است. عموما ایجاد درآمد برای خانواده از وظایف مردان است. بزرگترین مشکلی که بر اثر فوت مردها اتفاق می افتد نداشتن پشتوانه مالی کافی برای زن و فرزندان است.اگر زنان بیوه حقوق بگیر بوده و درآمدی داشته باشند، مشکل چندانی نخواهند داشت. هرچند که اکثر زنان شاغل نیز دارای درآمدهای پایینی هستند و درآمدهای آنان برای گذران زندگی کافی نیست. زنانی که در سنین بالا همسر خود را از دست می دهند، باید امکان تأمین معاش خود و فرزندانشان را داشته باشند. اغلب این زنان به دلیل نداشتن مهارت و تخصص مجبور هستند به کارهای سطح پایین روی آورند و این امر معضلات بسیاری را برای آنها به همراه خواهد داشت. سازمان های خیریه ای چون، کمیته امداد، سازمان ۱۵ خرداد و غیره وجود دارند که به مسائل این قشر رسیدگی می کنند، اما مگر ما چند سازمان خیریه داریم و این سازمان ها به چند زن می توانند رسیدگی کنند؟ به جای برخورد با مسئله، لازم است به سمت عوامل زیربنایی و پایه حرکت کنیم. باید برای زنانی که بیکار هستند و همسر خود را از دست می دهند، چاره ای اندیشید.
پس از کش و قوس های فراوان این طرح، دوباره این موضوع روز گذشته از سوی سازمان تأمین اجتماعی مطرح شد. مدیرکل امور فنی بیمه شدگان اعلام کرد که زنان خانه دار می توانند با مراجعه به یکی از شعب این سازمان به صورت خود اظهاری با عنوان خانه دار، انعقاد قرارداد و پرداخت حق بیمه مقرر از تعهدات قانونی این سازمان بهره مند شوند.
اما از آنجایی که طی سال های گذشته هم این اتفاق افتاده مهم این است که ارایه چنین تسهیلاتی دارای چه ضوابطی است. به گفته سیروس نصیری، زنان خانه دار با احراز شرایط مربوطه از آذر ۸۷ در زمره مشمولان بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد قرار گرفته اند. شرایط بهره مندی زنان خانه دار از تعهدات قانونی تامین اجتماعی اینگونه است که این دسته از افراد در صورت تمایل می توانند با مراجعه به یکی از شعب سازمان تامین اجتماعی به صورت خود اظهاری با عنوان خانه دار، انعقاد قرارداد و پرداخت حق بیمه مقرر از تعهدات قانونی این سازمان بهره مند شوند.
وی در توضیح بیشتر می گوید: بر این اساس زنان خانه دار می توانند خود را بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد کرده و حق بیمه را نیز به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت کنند. اما در این میان یکی از شروط قابل تامل سازمان تامین اجتماعی اعمال محدودیت سنی است. طبق گفته نصیری، حداکثر سن برای پذیرش درخواست و عقد قرارداد ۴۵ سال است که در غیر این صورت متقاضی باید دو برابر مازاد سنی مقرر دارای سابقه پرداخت حق بیمه قبلی نزد سازمان تامین اجتماعی باشد.
در نظر گرفتن این سن از سوی این سازمان در حالی است که بسیاری از زنان خانه دار که به بیمه نیاز دارند بیشتر از سن اعلامی هستند و در شرایطی نیستند که مهارت خاصی برای انجام کاری داشته باشند و از سوی دیگر آنچه مسلم است با افزایش سن، توانایی افراد هم رو به افول است بنابراین واضح است که دولت بیمه زنان خانه داری را باید مدنظر داشته باشد که به این بیمه نیاز واقعی دارند. اما نکته ای در کنار این شرط سازمان تامین اجتماعی آمده است مبنی بر اینکه چنانچه متقاضی در زمان درخواست دارای حداقل ۱۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه قبلی نزد سازمان تامین اجتماعی باشد، از اعمال شرط سنی معاف خواهد بود و به عبارت دیگر با هر سنی این گروه از متقاضیان می توانند بیمه شوند.
امروز، آینده، مرگ سرپرست خانواده
امروز : در کنار خرید بیمه عمر، شرکت بیمه ایران، پوشش های تکمیلی حوادث، از کارافتادگی، بیماری های خاص، ، هزینه های پزشکی در اثر حوادث و نقص عضو را ارائه می دهند. این پوشش ها در زمان حیات فرد بیمه شده بسیار ارزشمند خواهند بود. با نگاهی به جامعه می توان دید که حتی شوهرانی وجود دارند که متاسفانه با وجود زنده بودن، به خاطر اتفاقاتی که برایشان افتاده است نمی توانند نیازهای مالی خانواده را برآورده کنند. این اتفاقات می تواند حوادث یا بیماری هایی باشد که باعث از کارافتادگی سرپرست خانواده شده باشد. البته در بروز بیماری های خاص و یا هزینه های پزشکی در اثر حادثه نیز بیمه عمر می تواند کمکی بسیار موثر در پوشش هزینه هایی باشد که پرداخت آن ها برای بسیاری از خانواده ها مشکل است.
از دیگر شروط اعلامی از سوی مدیرکل امور فنی بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی می توان به این موضوع اشاره کرد که در صورتی که متقاضیان بیمه زنان خانه دار، سابقه پرداخت حق بیمه قبلی نزد سازمان تامین اجتماعی را نداشته باشند، می توانند دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه خود را بین حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار و حداکثر دستمزد مصوب زمان عقد قرارداد انتخاب کنند. چنانچه متقاضی دارای سابقه پرداخت حق بیمه قبلی به مدت ۳۶۰ روز و یا بیشتر نزد سازمان تأمین اجتماعی باشد، میانگین مبنای پرداخت حق بیمه وی در آخرین ۳۶۰ روز به عنوان مبنای پرداخت حق بیمه، ملاک عمل قرار می گیرد.
اما درباره مددجویان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی نیز در خبر سازمان تامین اجتماعی توضیحاتی ارائه شده است. این دسته از افراد حسب مورد با معرفی از سوی مراجع مذکور در صورتی که کمتر از ۵۰ سال سن داشته باشند، در اجرای بند ب ماده ۱۱ آیین نامه اجرایی ماده ۷ قانون هدفمندسازی یارانه ها و در راستای تعمیم و گسترش پوشش بیمه ای به گروه های خاص جامعه از ۲۱ اسفند ماه ۸۹ با معافیت از پرداخت حق بیمه به میزان ده بیست و هفتم حق بیمه کامل با نرخ ۲۷ درصد بر اساس حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار که حق بیمه آن از محل منابع حاصله از هدفمندسازی یارانه ها تأمین می شود، مشمول تعهدات قانونی مقرر در بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد شامل بازنشستگی، ازکارافتادگی، فوت و خدمات درمانی قرار گیرند.
این طرح سازمان تامین اجتماعی کشور در حالی اجرا می شود که نتیجه تمامی هیاهوها برای حمایت از زنان خانه دار این بوده است که زنان خانه دار اگر مایل باشند، می توانند حق بیمه پرداخت کنند و تحت پوشش بیمه قرار بگیرند، کاری که سال هاست از سوی شرکت های خصوصی در حال ارایه است و مشکل آن تنها این است که چنین زنانی به دلیل نداشتن منبع درآمد و اشتغال قادر به پرداخت هزینه بیمه خود نیستند. بنابراین با شرایط ذکر شده که همخوانی نزدیکی با شرکت های بیمه ای دارد به نظر می رسد دیگر نیازی به تشکیل جلسه نیست و اینکه به عنوان خبر و تسهیلاتی تازه از سوی دولت اعلام شود.
نظر کاربران
