یكی از اهداف حقوق خانواده حمایت از نهاد خانواده به عنوان پایه اصلی اخلاق و نظام مندی در جامعه است . به همین دلیل قوانین و مقررات متعددی در این زمینه در قانون مدنی آمده است.
اهمیت بحث نگه داری اولاد و تربیت آنها برهیچ كسی پوشیده نیست واین موضوع مورد حمایت و تاكید تمام قانون گزران و مصلحان اجتماعی است چراكه خوشبختی ، سعادتمندی و پیشرفت هر جامعه در گرو آموزش صحیح تعلیم و تربیت درست كودكان است.
قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران درباب دوم و كتاب هشتم این مسئله را مورد بررسی قرار داده است. علاوه بر قانون مدنی ، قانون حمایت خانواده و آیین نامه های مرتبط آن نیز به بررسی موضوع مورد بحث ما پرداخته است. قوانین و مقررات ما دراین زمینه از فقه گرفته شده است و در قانون مدنی ماهم همانند فقه ، گاهی اوقات برای نگه داری اطفال از كلمه ی حضانت استفاده كرده است.
به تعبیر دیگر می توان گفت حضانت ، نگه داری از طفل ،مواظب و مراقبت از او و تنظیم روابطش با خارج است و همچنین رعایت حق ملاقات او با خویشاوندان. پس با توجه به مواردی كه بیان نمودیم حضانت بیشتر ناظر به حمایت جسمانی كودك می باشد اگرچه حمایت روحی و اخلاقی نیز در این نها حقوقی نهفته است و همواره از گذشته تا به امروز وجود داشته است.
در حقوق اسلامی آمده است كه شخصی كه حضانت طفل به او واگذار می شود باید آزاد ، مسلمان و امین باشد. مادری كه عهده دار حضانت می شود نمی تواند را برای مثال ازشهر به روستا ببرد زیرا تعلیم و تربیت و آموزش در شهر با سهولت بیشتری امكان پذیر است.
وكالت حضانت وكالتی است كه وكیل حضانت برعهده می گیرد !
منظور از وكیل حضانت وكیلی است كه دارای مجوز رسمی وكالت ازكانون وكلای دادگستری یا مركز امور مشاوران ، وكلا و كارشناسان رسمی دادگستری است و تخصص و تبحر وی در امور خانوادگی خصوصا ً حضانت و سرپرستی می باشد.
پدر ، مادر یا كسانی كه حضانت طفل به آنها واگذار می شود نمی توانند طفل را به شهرستانی به جز شهرستان محل اقامت مقرر شده بین زوجین ، یا محلی كه قبل از وقوع طلاق مقرر بوده ویا خارج از كشور بدون رضایت هردوی والدین انتقال بدهند ، مگر در صورت ضرورت و به تشخیص دادگاه.
اولا ً به مصلحت طفل است زیرا انتقال طفل به محل دیگر باعث دور شدن او از خویشان و نزدیكانی است كه به او عشق می ورزند و سرنوشت او برایشان مهم می باشد.
ثانیا ً انتقال طفل به محل دیگر به حقوق اشخاصی كه حق دارند او را ملاقات كنند لطمه وارد می كند . پس هیچ مجوزی برای اسقاط حق ملاقات این اشخاص وجود ندارد.
هرگاه فقط یكی از والدین زنده باشد و حضانت نیز به او سپرده شده باشد ، به نظر می رسد كه لزومی ندارد برای فرستادن طفل به شهر یامحل دیگر نیاز به حكم دادگاه باشد زیرا مخالف مقتضای مصلحت طفل نیز نخواهد بود.اگرچه رعایت جانب احتیاط باعث می شود كه این امكان فراهم باشد كه درصورت لزوم قیم یا ولی طفل بتوانند تقاضای منع خروج از كشور را برای طفل بگیرند.
بنابر عقیده فقهای امامیه شیر دادن به طفل توسط مادر از اجزای حضانت نیست و مشمول آن نمی شود. به طور كلی شیر دادن به كودك امری است مستحب نه واجب مگر برای حفظ جان كودك و مادر می تواند این كار را ننمایدو یا اجرت آن را دریافت كند اما مهر مادری كجا و معاوضه ی آن با مبلغ پول كجا !
در صورتی كه مادر بخواهد در ازای شیر دادن خود به طفل اجرت دریافت كنا ، اگر كودك اموالی داشته باشد ازآن می تواند بردارد اما درغیر این صورت پرداخت هزینه شیر به عهده ی پدر هست و اگر پدر هم نداشته باشد پرداخت آن به عهده ی جد پدری می باشد.
1- بلوغ
خود شخص نابالغ را كسی باید نگه داری كند ، چه برسد به اینكه بخواهد حضانت دیگری راهم به عهده بگیرد و اورا مورد حمایت قرار دهد.
2-عقل
مسلما ًحضانت را به مجنون نمی تواند واگذار نمود.
3-توانایی عملی
در این مورد نص صریحی وجود ندارد ولی به هرحال تمكن مالی و عدم سوء پیشینه ی كیفری ازمواردی كه باید احراز شود تا مصلحت كودك نادیه انگاشته نشود.
4-شایستگی اخلاقی
5- عدم ازدواج مادر باشخص دیگر (درفرضی كه مادر متقاضی حضانت باشد)
پس : 1- حضانت یعنی ولایت و سلطنت بر تربیت و متعلقات آن از قبیل تربیت كودك و به تعبیر دیگر می توان گفت حضانت ، نگه داری از طفل ،مواظب و مراقبت از او و تنظیم روابطش با خارج است و همچنین رعایت حق ملاقات او با خویشاوندان. پس با توجه به مواردی كه بیان نمودیم حضانت بیشتر ناظر به حمایت جسمانی كودك می باشد.
2- شیر دادن به طفل توسط مادر از اجزای حضانت نیست و مشمول آن نمی شود. به طور كلی شیر دادن به كودك امری است مستحب نه واجب مگر برای حفظ جان كودك و مادر می تواند این كار را ننمایدو یا اجرت آن را دریافت كند.
3- شرایط حضانت : بلوغ ، عقل ، توانایی عملی ، شایستگی اخلاقی ، عدم ازدواج مادر باشخص دیگر
نظر کاربران
