وکیل کیست

وکیل کیست

اگر بخواهیم درباره پیشنیه امور قضایی صحبت داشته باشیم می توانیم بگوییم در قرن ها پیش در یونان و رم باستان امور قضایی به اشخاصی سپرده می شد تا به جای دیگران مشکل قضایی مورد نظر را حل کنند. بدیهی است که در زمان های قدیم افراد اطلاعات آنچنانی در حوزه حقوق و امور قضایی نداشتند و باعث می شد که حقوق افراد زیادی پایمال شود. به همین دلیل در قرون متمادی جایگاه اشخاص خاص که برای دفاع از موکلان خود و احقاق حق تلاش می کردند در جامعه و نظام های قضایی مختلف تثبیت شد و کم کم شغل وکالت در بین مردم جایگاه خود را پیدا کرد.

فصل سیزدهم از قانون مدنی در چهار فصل و 28 ماده تشکیل شده است که عناصر عقد وکالت را تجزیه و تحلیل نموده است و به تفصیل تعهدات وکیل و موکل را درعقد وکالت بیان نموده است البته یکی از ایراداتی که علمای حقوق به این فصل از قانون مدنی می گیرند این است که هیچ تعریف جامع و مانعی از وکیل و موکل به عنوان پایه های اصلی تشکیل توافق وکالت وجود ندارد با این حال اصل 35 قانون اساسی می گوید: در همه دادگاه ها، طرفین دعوا حق دارند برای خود وکیل انتخاب نمایند و اگر توانایی انتخاب وکیل را نداشته باشند باید برای آنها امکانات تعیین وکیل فراهم گردد. 

 با توجه به اهمیت جایگاه شغلی و وظایف اصلی وکیل در جامعه امروزی تصمیم گرفتیم در این مقاله شما را با شغال وکالت آشنا کنیم و ویژگی های یک وکیل خوب را برای شما شرح دهیم. اگر شما نیز به دنبال کسب اطلاعات در این زمینه هستید به شما پیشنهاد می دهیم که تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

دو مرجع صادر کننده پروانه وکالت 

تا سال 1333 هجری شمسی وکالت درایران یکی ازسازمانهای تحت مدیریت وزارت دادگستری بوده است اما در این سال باتصویب قانون، نهادی مستقل از وزارت دادگستری و قوه قضائیه بنام کانون وکلای دادگستری تشکیل گردید. کانون وکلای دادگستری در کسب درآمد و هزینه، تعیین سیاست ها و تصمیمات خرد و کلان ( صدورپروانه وکالت، نظارت و تشویق تنبیه و مجازات انتظامی وکلا) به صورت مستقل عمل می کند و مرجعی است که پروانه وکالت وکلا را صادر می کند. علاوه بر وکلای دادگستری، قوه قضایینه نیز دیگر مرجعی است که صلاحیت صدور پروانه وکالت دارد. پس دو مرجع برای اعطای پرونده وکالت در قوانین داریم:

الف ـ کانون وکلای دادگستری

ب - هیأت اجرایی مشاورین و وکلای دادگستری قوه قضاییه

پس بدین ترتیب شخصی حق مشاوره قضایی و وکالت دادگستری را دارد که از یکی از این دونهاد، موفق به اخذ پروانه وکالت شده باشد و اشخاص فاقد این مجوز نه تنها حق مشاوره و وکالت و تأسیس دفتر ندارند بلکه اگر به این کار، تظاهر نموده، مرتکب جرم شده و به مجازات مقرر قانونی محکوم می شوند.لذا جهت مراجعه وکیل و اینکه به معنای واقعی دریابیم که وکیل کیست ابتدا باید از قانونی بودن کار وی مطمئن شد که آن با مشاهده پروانه وکالت وی و حداکثر پرسش از دو مرجع یاد شده مسجل می شود و هیچ گاه نباید به حرفهای افراد ناشناس که در اطراف مراجع قضایی و نهادهای دولتی پراکنده اند و خود را دارای اختیارات قانونی ارائه می کنند و قول های بی اساس می دهند اعتماد کرد زیرا چنانچه از ما کلاهبرداری کنند دچار مشکلات عدیده ای می شویم که بعضاً جبرانش بسیار مشکل خواهد بود.

 تفاوت وکیل دادگستری و وکیل قوه قضاییه 

وکیل دادگستری و وکیل قوه قضاییه به لحاظ ماهیت و وظایف و نقش وکیل در دعاوی تفاوتی ندارند. تنها تفاوت همان است که در بخش پیش گفتیم یعنی در مرجع صادر کننده پرونده وکالت. 

وکیل دادگستری تحصیلات خود را در رشته های حقوق، مبانی و فقه در مقطع کارشناسی یا بالاتر گذرانده است وی باید در آزمون وکلای دادگستری پذیرفته شود تا به عنوان وکیل پایه یک دادگستری مشغول به کار شود. تمامی وکلای پایه یک دادگستری بعد از تمام کردن تحصیلات خود و به پایان رساندن دوره کارآموزی خود پروانه وکالت کسب می کنند و پس از آن می توانند برای خود موکل داشته باشند و به انواع پرونده های حقوقی رسیدگی کنند.

وکیل قوه قضاییه بعد از گذراندن تحصیلات خود در دانشگاه و اخذ مدرک تحصیلی خود باید در آزمونی به نام وکیل قوه قضاییه که از طرف قوه مربوطه برگزار می شود، شرکت کند و پس از آن نیز خود را برای دوره کارآموزی آماده کند. در دوره کارآموزی ابتدا وکیل به دفتر یک وکیل با سابقه می رود و با پروسه کار آشنا می شود و پرونده های حقوقی متفاوت را می سنجد. سپس بعد از مدتی برای آن وکیل پروانه وکالت صادر خواهد شد و پس از این مرحله وکیل می تواند برای احقاق حق موکلای خود تلاش کند و به عنوان یک وکیل پایه یک به فعالیت های خود ادامه دهد.

بنابراین تنها تفاوت وکیل دادگستری و وکیل قوه قضاییه در موارد زیر است:

  • تفاوت در مرجع صادر کننده پروانه وکالت
  • تفاوت در مراحل دریافت پروانه وکالت
  • تفاوت در کار آموزی و نوع سوالات آزمون وکیل دادگستری با وکیل قوه قضاییه

در مقاله چه طور وکیل شوم؟ به طور کلی در این خصوص صحبت کرده ایم.

انواع وکیل

وکیل کسی است که دیگری او را نایب خود قرار می دهد و موکل کسی است که به دیگری عنوان وکالت می دهد و نایب می کند و نکته مهم اینکه هردو باید عاقل و بالغ باشد و قصد و اختیار داشته باشند. اگر چه امر وکالت قانوناً به رشته های تخصصی تقسیم نشده و وکلا می توانند در همه مسائل حقوقی دخالت کنند ولی هر وکیلی براثر ممارست و تجربه، در نوع خاصی از دعاوی تبحر یافته است. مثلاً شخصی در یکی از امور بین المللی یا امور خانواده، قراردادها، حقوق اداری، ثبتی، مالیاتی ، جزایی ( قتل، چک، سرقت و...) تجربه زیادی داشته لذا بهتر است در این گونه موارد با پرس و جو از مطلعین به نزد وکیلی برویم که در موضوع کار ما تبحر ویژه ای دارد یا به آن مشهور شده است.اما از لحاظ چگونگی وقرار داد وکالت؛ میتوان دسته بندی زیر را لحاظ کرد.

  • وکیل مدنی
  • وکیل مع الواسطه
  • وکیل تسخیری
  • وکیل معاضدتی

وکیل مدنی

توجه داشته باشید که بخش مدنی را که به امور غیر قضایی مانند خرید و فروش، اجاره، عقد ازدواج، طلاق، قرض، رهن و...اطلاق می شود می توان به دیگری نیابت داد ولی در امور قضایی که مراد، طرح شکایت یا دعوا نزد مراجع قضایی و یا دفاع از خود نزد آنان است نمی توان به هر شخصی وکالت داد بلکه وی باید فردی صاحب صلاحیت و دارای اجازه ویژه از مراجع قانونی در امر وکالت قضایی باشد وگرنه مراجع قضایی از پذیرش وکالت او خودداری می کنند. اما در جامعه امروزی بسیاری از افراد برای امور حقوقی و اداری خود تصمیم می گیرند که یک وکیل اختیار کنن.  اگر شما نیز از آن دسته از افراد هستید باید برای این کار به دفتر اسناد رسمی مراجعه کنید و برای موضوع مورد نظر خود وکالت نامه ای را تظیم کنید. تمامی این نمونه از وکالت  نامه ها توسط یک وکیل مدنی تنظیم می شود. به طور مثال وکالت برای خرید و فروش خانه، سهم، رسیدگی به امور حقوقی و اداری و ...

وکیل مع الواسطه

در بسیاری از موقعیت ها فرد شرایطی برای انتخاب وکیل ندارد و برای این کار باید آن را به فرد دیگری بسپرد تا از جانب خودش برای او یک وکیل اختیار کند. به همچین وکیلی که توسط فرد دیگر انتخاب می شود وکیل مع الواسطه می گویند. باید به این نکته توجه داشت که این نمونه از وکیل بیشتر برای رسیدگی به امور جزایی و محکومیت های مالی انتخاب می شود که فرد به دلیل حبس نمی تواند برای خود وکیل اختیار کند.

وکیل تسخیری

وکیل تسخیری برای شاکی یا متهم توسط دادگاه در پرونده های حقوقی به دلیل عدم تمکن مالی انتخاب می شود و در جرایمی مانند حبس ابد اگر متهم به دادگاه وکیلی معرفی نکند دادگاه وظیفه دارد برای وی یک وکیل اختیار کند و حق الوکاله وکیل تسخیری نیز از قوه قضاییه پرداخت می شود.

وکیل معاضدتی

وکیل معاضدتی یعنی وکالتی از سوی کانون وکلا در امور حقوقی به وکلای مربوطه ارجاع داده می شود و شرط اولیه وکیل معاضدتی این است که او دارای پروانه وکالت دادگستری باشد و همچنین پروانه او معتبر باشد. شاید با خود بپرسید منظور از معتبر بودن پروانه چیست؟ منظور از معتبر آن است که وکیل تعلیق نباشد.

چند نکته درباب وکالت و عقد قرارداد وکالت

در این بخش قصد داریم با توجه به اهمیت عقد قرارداد وکالت، شما را با نکاتی در این حوزه آشنا کنیم

  • وكیل مدافع امروزه به كسی اطلاق می شود كه دارای پروانه از كانون وكلای دادگستری است و به تبع توانایی پذیرش وكالت درتمام امور را دارد اما مسلماً تبحر وكیل در بعضی امور به واسطه تجربه و تحصیلات عالیه متفاوت خواهد بود و باید این معیاری باشد برای انتخاب وكیل از سوی موكل.

 

  • برای آشنا شدن با مقرراتی که وکلا باید در رابطه با مراجعین و موکلین خود رعایت کنند می توان به مطالعه قوانین و مقررات مربوط به وکالت که در مجموعه قوانین حقوقی درج شده مراجعه کرد، مضافاً این که خلاصه ای از موارد مهم این قانون ها در پشت برگه وکالتنامه چاپی و کلا ًدرج شده است که موکل می تواند آن را در فرصت کافی از وکیلش گرفته و بررسی دقیق نماید.

 

  • اگر به وکیلی مراجعه می کنید باید به وی اطمینان داشته باشید و در این صورت باید بدون واهمه همه مسائلی را فکر می کنید باید بداند به او می گویید زیرا اگر در موضوعات خود پنهانکاری کنید وی نمی تواند مسأله شما را به درستی تجزیه و تحلیل کرده و روش مناسبی برای آن پیدا کند و لذا به خطا می رود و شما هم ضرر می بینید. توجه داشته باشید که او قاضی نیست و نمی خواهد به نفع یا ضرر شما دادرسی کند پس نباید از اظهار حقیقت نزد وی واهمه داشته باشید مضافاً این که یک وکیل صالح هرگز اسرار و مطالب موکل خود راافشا نمی کند بلکه باید رازدار و امین باشد.

 

  •  برای این که به وکیلی وکالت قضایی بدهید لازم است برگه های مخصوصی را که برای این موضوع توسط نهادهای قانونی تهیه شده امضا کنید و بدین وسیله شما در حدود مصرح در متن وکالتنامه به وی وکالت می دهید تا مسأله مورد درخواست شما را در مراجع قضایی یا اداری پیگیری نماید. این برگه ها در سه نسخه تنظیم می شود که یک نسخه آن باید به موکل تسلیم شود. معمولاً بین وکیل و موکلش علاوه بر وکالتنامه، قرارداد وکالت که در مورد چگونگی دریافت حق الوکاله و مسؤولیت های طرفین است نیز تنظیم می شود که یک نسخه از آن نیز باید به موکل تسلیم شود.

 

  • اگر لازم است اصل اسناد خود را نزد وکیل به امانت بگذارید حتماً باید از وی رسید دقیق دریافت کنید تا بعدها باعث اختلاف نشود.

 

  •  توجه داشته باشید که وکیل نمی تواند آینده دعوای شما را پیش بینی کند بلکه وی تا حد مقدور سعی خواهد کرد که از شما دفاع کند و احقاق حق نماید اما نتیجه دعوا تابع قاضی و نظر اوست لذا نباید از وکیل انتظار داشت حتماً پیروز شود و حق الوکاله وی نیز ربطی به حاکم و محکوم شدن ندارد مگر این که قبلاً با وی در این مورد توافقی شده باشد که البته وفق توافق عمل خواهد شد.

 

  •  برای حق الوکاله و مشاوره توسط قوه قضاییه تعرفه ای تعیین شده است که در آن همه موارد پیش بینی شده است لذا اگر به مبلغ خاصی با وکیل توافق نشده باشد باید مطابق تعرفه مزبور حق الوکاله را پرداخت نمود و رسید نیز دریافت کرد اما وکلایی که پروانه خود را از قوه قضاییه اخذ کرده اند مکلف اند فقط در محدوده تعرفه مزبور حق الوکاله دریافت کنند و اخذ وجوه اضافه، خلاف قانون است.

 

  •  وکلای تحت پوشش کانون وکلای استانها همه دارای درجه یکسان که پایه یک است می باشند اما وکلای تحت پوشش قوه قضاییه به درجه یک و دو تقسیم می شوند که برحسب مدارک علمی و تجربه آنها صادر شده است و بدین ترتیب وکلای پایه یک می توانند در همه دعاوی وارد شوند ولی وکلای پایه دو فقط در پرونده های خاصی حق دخالت دارند.نکته آخر این که مرجع شکایت از اعمال وکلا در امور وکالت آنان مرجعی است که به آنها اجازه وکالت داده است. لذا از وکلای مربوط به کانون وکلا، باید به کانون وکلای استان مربوطه و از وکلای تحت پوشش قوه قضاییه باید به هیأت اجرایی وکلا و مشاورین حقوقی شکایت کرد.

ویژگی های یک وکیل خوب

یک وکیل باید شیفته و عاشق این رشته باشد یعنی اگر هدفش این است که به وسیله این شغل تنها امرار معاش کند مطمئنا وکیل موفقی نخواهد شد. ممکن است که به دست آوردن لیسانس حقوق کار دشواری نباشد اما وکیل خوب شدن بسیار مشکل است. چرا که علم حقوق امروزه با جامعه شناسی، روانشناسی و علوم فلسفه آمیخته شده است و یک وکیل باید از این علوم اطلاعات کافی داشته باشد

یک وکیل خوب بودن وجود شرایط اخلاقی خاص است ، کسی که دفاع خود یا دیگری را به عنوان وکیل به عهده می گیرد باید دارای روحیه و سرشتی مبارزه خواه و مقاوم باشد و بی جهت درمقابل حملات حریف از کوره درنرود و نیز عکس العملهای نامناسب انجام ندهد، یعنی علاوه برجسارت وشجاعت و شهامت خاصی که باید داشته باشد باید در مقابل هر گونه تهدیدها و تحریکها دارای شهامت اخلاقی بوده وبدون هیچ گونه تزلزل و تشویشی از خود یا موکل خود دفاع کند و درعین حال استقلال و آزادی خود را حفظ و از هیچ چیزی نهراسد.

پس به طور کلی یک وکیل خوب باید در مقابل جو سازی ها ایستادگی نماید و خود را تسلیم احساسات اطرافیان و محیط نکند. اگر بخواهیم از یک دید دیگر نگاه کنیم یک وکیل خوب باید تعهدات وکیل در قبال موکل را به خوبی بشناسد و به آن عمل کند. این نمونه تعهدات یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم حقوق بوده و ناظر به روابط حقوقی است.

سخن آخر

 جالب است بدانید حضور وکیل در دادگاه های انگلستان از ۸۰۰ سال پیش تاکنون اجباری است و کمتر شخصی بدون داشتن وکیل حق تقدیم شکایت یا دفاع از خویش را خواهد داشت و درصورت عدم امکان استخدام وکیل، دولت برای این گونه اشخاص وکیل تعیین کرده و استخدام می نماید تا مبادا بدون داشتن وکیل، لطمه یا خسارتی متوجه اشخاص گردد و علاوه بر آن اطمینان حاصل شود که دادرسیِ انجام یافته با حضور وکیل از ناحیه ی طرفین دعوی منصفانه بوده و حکم صادره با توجه به جمیع جهات و عطف نظر قاضی به همه ی دلایل آنان به طور عادلانه صدور یافته است.

با توجه به اهمیت جایگاه شغلی وکیل در این مقاله تصمیم داشتیم شما را با انواع وکیل، ویژگی&zwnjهای یک وکیل خوب، تفاوت میان وکیل دادگستری و قوه قضاییه آشنا کنیم. ممنون از اینکه تا پایان این مقاله همراه ما بودید.


نظر کاربران