این دسته از عملیات تروریستی به صورت آسان تری نسبت به اعمال تروریستی سنتی واقع می شوند. از سوی دیگر به تجربه در چند سال اخیر مشاهده شده که این گروه از عملیات تروریستی خسارات بسیار شدیدتری را بر کشورها تحمیل کرده است. به طوری که قانونگذاران در کشورهای مختلف کم و بیش به وضع مقرراتی در این زمینه پرداخته اند.
به دلیل صدمات بی شماری که جرایم منتسب به تروریسم رایانه ای به طور بالقوه یا بالفعل بر جای می گذارند، شاهد افزایش سخت گیری و حساسیت دولت ها نسبت به این گونه اعمال پر خطر نوین هستیم. بر اساس قانون جلوگیری از جرایم رایانه ای پاکستان، مرگ افراد از طریق تروریسم سایبر، مجازات اعدام یا حداقل حبس ابد را در پی خواهد داشت. قانون مزبور برای کسانی که با استفاده از رایانه یا هر دستگاه الکترونیکی دیگری مرتکب جرایم لطمه زننده به امنیت ملی شوند، قابل اجرا خواهد بود. بر اساس این قانون پاکستان، کسانی که مرتکب تروریسم سایبر و موجب مرگ فردی شوند، به مرگ یا حبس ابد محکوم خواهند شد. این حکم، تروریسم سایبر را دسترسی به شبکه رایانه ای یا سیستم الکترونیکی به وسیله فردی توصیف کرده که با آگاهی از آن برای اعمال تروریستی استفاده می کند.
وقتی سخن از واژه ترور و تروریسم به میان می آید، ناخود آگاه آنچه به ذهن متبادر می شود، سوءقصد به جان مقامات سیاسی یک کشور است. هر چند این مورد از مصادیق بارز تروریسم است، اما فعالیت های تروریستی منحصر به این مورد نبوده و به طور کلی شامل تمامی اعمال خشونت آمیزی می شود که معمولا منافع حیاتی یک کشور را هدف قرار می دهد. آنچه در این گونه از اعمال مجرمانه موضوعیت پیدا می کند، ایجاد ترس و وحشت است. ترس و وحشتی که بر خلاف سایر اعمال مجرمانه که به طور طبیعی برآیند و نتیجه وقوع آن افعال مجرمانه است، هدف اصلی مرتکبان فعالیت های تروریستی است. همچنین برعکس سایر جرایم که ممکن است به طور ساده واقع شوند، اصولا این نوع از جرایم به نحو سازمان یافته و در سطح گسترده ای رخ می دهد.
لازم به ذکر است که اعمال تروریستی به انواع گوناگونی تقسیم می شود که از آن جمله می توان به تروریسم سیاسی و غیر سیاسی، تروریسم داخلی و خارجی یا تروریسم رسانه ای اشاره کرد.
اصولا ارائه یک تعریف جامع و قابل قبول در روابط بین الملل برای واژه تروریسم دشوار است. زیرا اعمال تروریستی در بسیاری از مواقع حالت دو وجهی دارد. یعنی ممکن است عمل یک فرد از نظر یک شخص تروریستی تلقی شود و از نظر دیگری شخص مزبور یک مبارز راه آزادی محسوب شود. با این حال برای تعریف تروریسم می توان به تعریفی که سازمان ملل متحد در سال ۱۹۹۲ منتشر کرده است، اشاره کرد که بیان می دارد: روش اعمال نگرانی از طریق خشونت که به وسیله بازیگران دولتی، گروه ها یا افراد (نیمه) مخفی که به دلایل سیاسی، جنایتکارانه یا شخصی اعمال می شود . در قوانین آمریکا اقدام تروریستی به معنی تشکیل، معاونت یا مشارکت در یک عمل خشونت آمیز غیرموجه یا بی پروایانه با بی تفاوتی کامل نسبت به خطر کشتن یا ایراد صدمه شدید جسمانی به کسانی که در مخاصمات مسلحانه شرکت ندارند به کار رفته است.
آنچه در این زمینه حایز اهمیت است این است که نباید تصور کرد که اعمال تروریستی صرفا علیه دولت ها واقع می شود بلکه ممکن است در پاره ای از موارد حکومت ها مبادرت به ارتکاب نوعی از اعمال مزبور بکنند. چنان که برخی افراد مانند فردریک هاکر بین دو واژه ترور و تروریسم قایل به تفکیک شده و اولی را حاصل ایجاد و اشاعه ترس از سوی کارگزاران حکومتی دانسته اند که از بالا تحمیل می شود و یا واژه تروریسم زمانی به کار می رود که ایجاد و اشاعه ترس از طرف شورشیان، انقلابیون و معترضان بوده که از پایین اعمال می شود.
اما سایبر تروریسم که باید از آن به عنوان گونه جدید از اعمال تروریستی یاد کرد و اولین بار در دهه ۸۰ میلادی از سوی باری کالین به کار برده شد، از سوی دنینگ تعریف شده است. مطابق تعریف وی: سایبر تروریسم، حاصل تلاقی تروریسم و فضای مجازی است. سایبر تروریسم، بیشتر به معنای حمله یا تهدید به حمله علیه رایانه ها، شبکه های رایانه ای و اطلاعات ذخیره شده در آنهاست، هنگامی که به منظور ترساندن یا مجبور کردن دولت یا اتباع آن برای پیشبرد اهداف سیاسی یا اجتماعی خاص اعمال می شود . با توجه به مطالب گفته شده درباره سایبر تروریسم می توان ویژگی های زیر را برای آن ذکر کرد:
هدف قرار دادن تعداد بیشتری از مردم استفاده از گروه های رایانه ای ناشناخته در سطح بین المللی نداشتن محدودیت جغرافیایی، پنهان ماندن هویت تبلیغ به عضوگیری بین المللی گسترش دامنه تروریسم به مسایل مالی بانکی و اقتصادی و خدمات شهری.
تروریست های فضای مجازی یا اینترنتی به جای استفاده از سلاح های رایج مثل بمب ها و موشک هااز ویروس ها، کرم ها، تروجان ها، اسپم ها، ایمیل، هک و نفوذ رایانه ای و خرابکاری یا دستکاری های اینترنتی و شبکه ای استفاده می کنند.
در توصیف رکن قانونی جرم تروریسم رایانه ای باید خاطر نشان کرد که هر چند در سالیان اخیر قانون جرایم رایانه ای مصوب ۵/۳/۱۳۸۸ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده و قدری خلاء های قانونی راکه در زمینه جرایمی که در باره رایانه واقع می شوند پر کرده است، اما نتوانسته قانون جامعی برای مبارزه با اعمال متنوع از این دست باشد. یکی از مصادیق آن همین جرم سایبر تروریسم است که به ناچار و با کمی اغماض شاید برخی از مواد این قانون در این زمینه کارایی داشته باشند.
در حال حاضر موادی از قانون اخیر نظیر مواد ۱، ۳، ۴، ۸، ۹، ۱۰ و ۱۱ را می توان تا حدی در انطباق برخی از مصادیق سایبر تروریسم با این مواد قانونی راه گشا تلقی کرد. به ویژه می توان به مواد ۸ و ۹ استناد کرد. طبق ماده ۸ قانون جرایم رایانه ای: هر کس به طور غیر مجاز داده های دیگری را از سامانه های رایانه ای یا مخابراتی یا حامل های داده حذف یا تخریب یا مختل یا غیر قابل پردازش کند، به حبس از ۶ ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ۱۰ میلیون ریال تا ۴۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد . همچنین ماده ۹ از قانون جرایم رایانه ای در تکمیل ماده فوق مقرر می کند: هر کس به طور غیر مجاز با اعمالی از قبیل وارد کردن، انتقال دادن، پخش، حذف کردن، متوقف کردن، دستکاری یا تخریب، داده ها یا امواج الکترومغناطیسی یا نوری، سامانه های رایانه ای یا مخابراتی دیگری را از کار بیندازد یا کارکرد آنها را مختل کند، به حبس از ۶ ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ۱۰ میلیون ریال تا ۴۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد . در همین جا به طور مختصر باید گفت که با عنایت به دو ماده اشاره شده سوالی که به ذهن خطور می کند این است که چرا قانونگذار ما به رغم یکسان بودن حکم هر دو ماده و همین طور شباهت مفاد آنها، این دو ماده را در یک ماده نگنجانده است؟
نهایت آن که ماده ۱ قانون جرایم رایانه ای که ذیل مبحث یکم تحت عنوان دسترسی غیر مجاز آمده است، دسترسی غیرمجاز به داده ها یا سامانه های رایانه ای یا مخابراتی را که به وسیله تدابیر امنیتی حفاظت شده است، مستوجب حبس از ۹۱ روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا ۲۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات دانسته است.
برخی جرایم در مناسبات مجازی به صورت عادی جریان دارد. از جمله این اعمال می توان به تروریسم مجازی یا جاسوسی اینترنتی اشاره کرد. در تحقیقی که از یک میلیون رایانه در سطح جهان به عمل آمد، مشخص شد که ۳ میلیون برنامه جاسوسی در آنها به کار رفته است. با این وصف می توان گفت در هر رایانه حداقل ۳۰ نرم افزار جاسوسی وجود دارد که همه اطلاعات لازم را به مراکزی که آنها را طراحی کرده اند، ارسال می کند. شاید هنگام استفاده از اینترنت به پیام های مزاحمی که روی صفحه مانیتور ظاهر می شود توجه نکرده باشید و برای خلاصی از آنها (ok) یا (NO) را کلیک کرده باشید تا هر چه سریع تر به کارهای خود در وب برسید. بسیاری از برنامه های جاسوسی به همین طریق به رایانه ها راه پیدا کرده اند. پس از یک کلیک، نرم افزار اجازه نفوذ می یابد و به طور مستقیم خود را در قسمت سخت افزار پنهان می کند. مهمترین مشکل که ترور مجازی را بسیار خطرناک کرده است شناسایی نشدن دقیق آن است. نه تنها مراکز قانونگذاری بلکه تروریست ها نیز هنوز تمامی جنبه های اقدامات خود را نمی شناسند. به همین دلیل است آمریکا که خود بیشترین حملات اینترنتی را انجام می دهد، در مقابل هکرهای چینی که اهداف آمریکایی را هدف خویش قرار داده اند همچنان ناتوان است. در بررسی راهکارها باید گفت که متخصصان بهتر است که کاملا با این پدیده آشنا باشند تا بتوانند با محافظت بیشتر از سیستم های تحت کنترل خود از این پدیده و خسارت های تابع آن جلوگیری کنند. در دنیای دیجیتالی امروز، با توجه به ازدیاد حملات تروریستی لزوم بررسی و تحقیقات در روش های مقابله بیش از پیش ضروری است. بهترین راهکار برای مقابله این است که نقشه وروش درستی برای این کار داشته باشیم و در اولین گام اهداف روش های عملیاتی و منابع حمله کننده را بشناسیم. مشکل اساسی اینجاست که بسیاری از بخش های خصوصی و حتی دولتی از آسیب پذیری رایانه هایشان ناآگاه هستند، در حالی که امروزه وابستگی به رایانه بیش از پیش به چشم می خورد و این ناآگاهی می تواند عواقب و خسارت جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد.
نظر کاربران
